Upamiętnienie Żołnierza Wyklętego por. Jana Leonowicza, ps. „Burta” – 11 lutego 2023 r., Nowiny (gm. Susiec)
2023-02-14
Dnia 11 lutego 2023 r. w miejscowości Nowiny (gmina Susiec, powiat tomaszowski) odbyła się uroczystość patriotyczno-religijna upamiętniająca Żołnierza Wyklętego por. Jana Leonowicza ps. „Burta”. Organizatorami uroczystości byli Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, ŚZŻAK O/Z Koło Rejonowe w Suścu, 18. Pułk Przeciwlotniczy w Sitańcu, 25 Batalion Lekkiej Piechoty w Zamościu, 10. DH „Traperski Krąg” im. Jana Leonowicza ps. „Burta” z Suśca, Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego Zamojszczyzna.
W tym roku mija 72. rocznica tragicznej śmierci por. Jana Leonowicza ps. „Burta” – Żołnierza SZP-ZWZ-AK, dowódcy oddziału WiN działającego na terenie samodzielnego Obwodu WiN Tomaszów Lubelski. Porucznik poniósł śmierć 9 lutego 1951 r. w zasadzce zorganizowanej przez UB w okolicach szkoły w Nowinach. Zginął jako jeden z ostatnich dowódców oddziałów leśnych WiN na Lubelszczyźnie, najbardziej zasłużonych i najdłużej walczących żołnierzy antykomunistycznego podziemia w powojennej Polsce.
Uroczystości upamiętniające bohatera rozpoczęły się w sobotnie przedpołudnie w Nowinach zbiórką pocztów sztandarowych oraz licznie zgromadzonych uczestników pod pomnikiem ku czci por. Jana Leonowicza ps. „Burta”.
Po przyjęciu meldunku przez Dowódcę Garnizonu Zamość płka Radosława Kudraja od Dowódcy kompanii honorowej ppor. Sebastiana Wołoszyna o gotowości pododdziałów do uroczystości został odegrany i odśpiewany Hymn Państwowy Rzeczypospolitej Polskiej. Następnie, w imieniu organizatorów, przybyłych gości powitała harcmistrz Anna Rojek, członek Zarządu ŚZŻAK O/Z. Prowadzącym uroczystość była ppor. Mariola Pawelec z 25.BLP OT.
Kolejnym punktem uroczystości były okolicznościowe wystąpienia. Głos zabrał Poseł na Sejm RP Sławomir Zawiślak, Prezes ŚZŻAK O/Z, jednocześnie Prezes Stowarzyszenia Rozwoju Lokalnego Zamojszczyzna, który przywołał pamięć o ppłk. Bronisławie Malcu, dzięki któremu powstał pomnik poświęcony żołnierzowi niezłomnemu sier. Janowi Leonowiczowi ps. „Burta”. Osoba śp. Bronisława Malca, żołnierza Armii Krajowej, Prezesa Koła Rejonowego ŚZŻAK Susiec, ściśle wiąże się z życiem i działalnością Jana Leonowicza oraz jego rodziną. Córka „Burty” Barbara Leonowicz – Babiak wielokrotnie podkreślała niesamowitą więź z rodziną Bronisława Malca. Myśląc o p. Bronisławie przywoływała wspomnienia o swoim Ojcu.
Śp. Jan Leonowicz „Burta” pochodził z rodziny patriotycznej. Jego ojciec leśniczy, dziadek powstaniec styczniowy, swoją drogę życiową rozpoczął od służby wojskowej w hrubieszowskim Pułku Strzelców Konnych. Uczestniczył w czasie kampanii wrześniowej w walkach o wolność i niepodległość naszego kraju w służbach konspiracyjnych. Działał w różnych formacjach Armii Krajowej, a po wojnie postanowił dalej walczyć o wolność kraju. Był Żołnierzem Niezłomnym, który zgromadził wokół siebie tych, którzy wierni hasłu Bóg, Honor, Ojczyzna postanowili walczyć o Polskę. Wielu historyków podkreśla, że ich czyn, ich patriotyzm spowodował, że w Polsce nowy okupant komunistyczny, wspierany przez polskie formacje komunistyczne i partię komunistyczną, nie wprowadził ostrego reżimu w naszym kraju, ponieważ właśnie aparat represji musiał się zająć tymi patriotami, którzy wzięli ciężar obrony Ojczyzny, narodu poprzez walkę w II konspiracji. Jan Leonowicz działał w samodzielnym obwodzie WiN w kontekście swojej działalności patriotycznej. Na terenie Zamojszczyzny funkcjonowały jeszcze inne ważne zgrupowania patriotyczne, jak Zamojski Inspektorat Armii Krajowej. W swej wypowiedzi Prezes ŚZŻAK O/Z podkreślił, iż Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość z Kościołem, Wojskiem Polskim, z organizacjami patriotycznymi, oraz społeczeństwem dba o to, żeby pamięć o naszych bohaterach nie znikła, gdyż jesteśmy im to winni z powodów chrześcijańskich. Wszak oni byli obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej, którzy wiernie służyli Ojczyźnie i przysłowiowa modlitwa za nich im się od nas należy. Podkreślił ponadto, że my tutaj zgromadzeni dzisiaj mamy wielką świadomość, jak ważne jest podtrzymywanie pamięci o Bohaterach, którzy oddali życie za Ojczyznę, ale też byli dziesiątkami tysięcy represjonowani w miejscach kaźni komunistycznej, wywożeni na Syberię, czego przykładem jest Majdanek. Reprezentanci tej wielkiej patriotycznej, wspaniałej tkanki narodu, myślących sercem tylko i wyłącznie w duchu interesu narodowego nie zwątpili w czasie okupacji niemieckiej, walcząc w Powstaniu Zamojskim, rzucając się z licznymi oddziałami na całą potęgę zwycięskiego Hitlera, który walczył na wszystkich frontach i w tym czasie wygrywał. Zatrzymali wysiedlenia. Oni po wojnie, która zakończyła się sprzedaniem Polski przez aliantów zachodnich, nie bali się walczyć dalej o to, żeby upominać się o prawa obywateli, ale też o wolność Ojczyzny. Powstańcy zamojscy zwyciężyli w tej walce w Powstaniu Zamojskim, bo zatrzymali wysiedlenia. Sierżant Jan Leonowicz „Burta” i inni bohaterowie walk o wolność Polski w tej konspiracji powojennej, akowskiej też zwyciężyli, wszak pamięć o żołnierzach Armii Krajowej i innych formacji niepodległościowych, pamięć o Żołnierzach Niezłomnych, Wyklętych zrodziła Solidarność, wolną Polskę. W tych czasach bardziej jesteśmy winni pamięć o tych Bohaterach, ponieważ widzimy nowe zagrożenia współczesnego świata nie tylko po stronie wschodniej, ale także i po innej stronie funkcjonowania innych globalnych, czy europejskich formacji, które zagrażają w pewnym sensie interesowi Rzeczypospolitej Polskiej. Prezes S. Zawiślak szczególnie podkreślił, że przez pamięć właśnie dla nich winni jesteśmy reprezentować równie zatroskaną o los narodu postawę obywatelską, przywołując historię, powinniśmy myśleć w tym samym duchu jak oni, o przyszłości narodu polskiego. Bronić jego wszelakich praw tak społecznych, moralnych, ekonomicznych i każdych innych. Staraniem wielkiej części patriotycznej narodu nie splamimy honoru Bohaterów, którzy walczyli za Rzeczypospolitą i oddali za nią swoje życie. To my musimy spełnić ten testament ich życia nie tylko dla siebie, żyjąc współcześnie, ale dla naszych dzieci, naszych wnuków. Dla interesów narodowej Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej.
Poseł Sławomir Zawiślak podziękował następnie współorganizatorom oraz wszystkim osobom, które wsparły organizację uroczystości. Podziękowania za uczestnictwo w uroczystości ww. przekazał także przybyłym gościom, mediom, pocztom sztandarowym i licznie zebranym mieszkańcom regionu, którzy byli reprezentantami obok Zamojszczyzny także różnych stron Lubelszczyzny, m.in. Biała Podlaska, Parczew, Lublin, Chełm, Krasnystaw.
Po wystąpieniach odbyła się wspólna modlitwa w intencji ww. Żołnierza Wyklętego, którą poprowadzili ks. Stanisław Góra z Lublina, przy asyście ks. wikariusza Mariusza Lasoty z Parafii św. Tomasza Apostoła w Majdanie Sopockim.
Uroczystość obchodów upamiętniających 72. rocznicę śmierci Żołnierza Niezłomnego por. Jana Leonowicza ps.„Burta” przeprowadzona została zgodnie z Ceremoniałem Wojskowym Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Kompanię honorową wystawił 18.Pułk Przeciwlotniczy pod dowództwem ppor. Sebastiana Wołoszyna.
Celem upamiętnienia śmierci por. Jana Leonowicza, ps. „Burta” por. Piotr Janiak odczytał Apel Pamięci, który zakończył się następującymi słowami: „Niech postacie i czyny naszych rodaków utrwalone w historii i tradycji oręża polskiego oraz w naszej świadomości, będą dla nas przykładem patriotyzmu, miłości do Ojczyzny oraz gotowości służenia jej w potrzebie”.
Po odczytaniu Apelu Pamięci, oddaniu salwy honorowej, obecne delegacje złożyły wieńce i kwiaty oraz zapaliły znicze pamięci pod pomnikiem upamiętniającym por. Jana Leonowicza.
Bezpośrednio po złożeniu ostatniego wieńca harcerka susieckiej „dziesiątki” druhna samarytanka Aleksandra Łasocha zagrała na trąbce „Śpij kolego”, po czym wyprowadzono asystę honorową i wszyscy zebrani przeszli w szyku do miejscowej remizy, gdzie odbył się poczęstunek.
Spotkanie w remizie było okazją do rozmów integracyjnych oraz wysłuchania części artystycznej w wykonaniu zuchów i harcerzy 10.DH „Traperski Krąg” im.Jana Leonowicza ps. „Burta”. Drużyna ponadto prezentowała podczas uroczystości portret swego patrona, czyli porucznika Jana Leonowicza wykonanego przez grafików fotografii komputerowej z Filharmonii Narodowej w Warszawie.
W uroczystości obok ww. oraz członków ŚZŻAK O/Z i SRL Zamojszczyzna uczestniczyli zaproszeni goście m.in.: płk Radosław Kudraj – Dowódca Garnizonu WP Zamość, Dowódca 18. Pułku Przeciwlotniczego w Sitańcu, mjr Andrzej Mastalerz reprezentował ppłka Jerzego Muzykę – Komendanta 32. Wojskowego Oddziału Gospodarczego w Zamościu, kpt.Bogdan Mikuła reprezentował ppłka Dominika Pieprzowskiego – Dowódcę 25. Batalionu Lekkiej Piechoty w Zamościu, Witold Marucha – Wicestarosta Powiatu Zamojskiego, Sekretarz ŚZŻAK O/Z, Anna Subocz-Chachuła – Dyrektor Delegatury Inspekcji Handlowej w Zamościu, Komendant Straży Leśnej Tomasz Kotowicz i Strażnik Leśny Krzysztof Ważny reprezentowali Leszka Dmitrocę – Nadleśniczego Nadleśnictwa Tomaszów Lubelski, Andrzej Adamek – Wójt Gminy Bełżec, Andrzej Rojek – Wicedyrektor Zespołu Szkół Publicznych w Suścu, Edward Trześniowski – Prezes Koła Terenowego Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych, Władysław Kasprzak – właściciel Van Taxi, Marek Franczak – syn sierżanta Józefa Franczaka ps. „Laluś”, Agnieszka Górak – wnuczka Witolda Szarwiło – członka Samoobrony Wołyńskiej, Andrzej Hulanicki – wnuk ppor. Ludwika Rogalskiego, ps.„Kanciarz”, Adam Pyś – bratanek Józefa Pysia, ps. „Ostry”, kpt. Piotr Rypina – komandor rajdów po Roztoczu nie tylko dla motocykli pn. „Ojczyzna to pamięć i groby – przez historię na motocyklu”, reprezentant również Międzynarodowych Motocyklowych Rajdów Katyńskich, st.chor.szt. WP Grzegorz Pawlik – Weteran Misji Zagranicznych, Prezes ZKRPiBWP Koło Nr 1 w Zamościu, Ewa Dudziak, Agnieszka Nagrodzka i Piotr Lipiński – Przedstawiciele Lubelskiej Grupy Historycznej, Jan Kurek, Zuchy i harcerze z 10.DH „Traperski Krąg” im.Jana Leonowicza, ps. Burta z Suśca, członkinie KGW z Nowin oraz okoliczni mieszkańcy.
W uroczystości wzięły udział poczty sztandarowe ŚZŻAK O/Z z Kół Rejonowych z Komarowa, Suśca, Zwierzyńca, Szczebrzeszyna, Zamościa, Starego Zamościa oraz Poczet sztandarowy WP – 25. Batalionu Lekkiej Piechoty w składzie: dowódca pocztu – por. Marcin Koper, sztandarowy – plut. Edward Litwin, asystujący kpr. Bartłomiej Baron.
Serdecznie dziękujemy za liczny udział w uroczystości i wspólne upamiętnienie 72. rocznicy śmierci Żołnierza Niezłomnego por. Jana Leonowicza ps. „Burta”.
Dziękujemy także za obecność mediom oraz Paniom z Koła Gospodyń Wiejskich w Nowinach, które wraz z członkami Koła Terenowego AK Susiec i rodzicami zuchów i harcerzy susieckiej „dziesiątki” przygotowały poczęstunek.
Chwała i cześć Bohaterom!
https://lublin.tvp.pl/66243764/uczcili-rocznice-smierci-por-jana-leonowicza
