Wystawa geologiczno-archeologiczno–paleontologiczna pn. „Skarby Roztocza”

Zlokalizowana w nowej części Muzeum stała wystawa mieści się na parterze i piętrze obiektu, a w jej skład wchodzi ok. 12 tysięcy eksponatów skamielin i zabytków archeologicznych. O jej zawartości informuje kilkanaście plansz tematycznych. Opis zamieszczonych na nich ilustracji powiązany jest z eksponatami umieszczonymi w kilkudziesięciu nowych, oszklonych gablotach prezentujących liczne, cenne okazy. Integralną częścią ekspozycji są różnej wielkości skamieniałe formy fragmentów pni drzew.

Wystawa jest tematycznie i chronologicznie uporządkowana. Zbiory archeologiczne zdominowane są przez materiały krzemienne i kamienne zaprezentowane w porządku od okresu późnego paleolitu, poprzez mezolit, neolit, epokę brązu, po czasy średniowiecza.

Wśród plansz tematycznych wyróżnia się plansza pn. „Pradzieje Bondyrza i okolic”. Obok niej umieszczone są m.in. plansze z mapą stanowisk archeologicznych w dolinie Wieprza w okolicach Bondyrza, plansza z tablicą chronologiczną okresów pradziejów z uwzględnieniem lokalnych kultur archeologicznych, z którymi związane są eksponowane zabytki, plansza z opisem rozwoju osadnictwa w okolicach Bondyrza od okresu pradziejów do czasów średniowiecza. Znajdująca się na stelażu pośrodku sali wystawowej plansza rysunkowa przedstawia polowanie na mamuta w starszej epoce kamienia ok. 2—15 tys. lat p.n. e. Obok umieszczone są plansze foto poświęcone rekonstrukcji domu kultury ceramiki wstęgowej rytej z wczesnego neolitu (ok. 2 poł. VI tys. p.n.e.), rekonstrukcji narzędzi krzemiennych w drewnianych oprawach oraz rekonstrukcji uzyskiwania wiórów krzemiennych przerabianych na narzędzia. Kolejne plansze przedstawiają: rogowe i kamienne narzędzia do obróbki krzemienia, rekonstrukcje obróbki skóry drapaczem krzemiennym, rekonstrukcje ścinania zboża sierpem z krzemiennymi wkładkami, rekonstrukcje ścinania zboża sierpem z wióra krzemiennego, rozcieranie ziaren zboża w kamiennych żarnach, płytę kamienną do szlifowania siekier krzemiennych i kamiennych, rekonstrukcje stosu ciałopalnego, popielnice gliniane na cmentarzysku kultury łużyckiej z epoki brązu. Po jednej stronie wiszą obok siebie plansza z fotografią Jana sitka prezentującego swoją kolekcję i plansza poświęcona skamieniałości kredy górnej ( wiek ok. 70 mln lat) oraz tablica chronologiczna epok geologicznych.

Kolekcje zaprezentowanych pod planszami zbiorów można podzielić na zabytki gliniane, kamienne, krzemienne, żelazne.

W gablotach zobaczymy m.in. najstarsze ślady osadnictwa w okolicach Bondyrza pochodzące z okresu późnego paleolitu w postaci nielicznie zachowanych zabytków i narzędzi krzemiennych, m.in. groty strzał, znalezione na terenie obozowisk usytuowanych na piaszczystych wydmach w dolinie Wieprza. W zbiorach znajdują się znaleziska w postaci toporów kamiennych, krzemiennych siekier, kamiennych siekier, dłuta kamiennego, zabytki ceramiczne oraz narzędzia pochodzące z neolitu i wczesnego okresu epoki brązu, zachowane fragmenty kości żuchwowej i udowej mamuta, krzemienne grociki do strzał, wiór, rylce i rdzeń do uzyskiwania wiórów z okresu paleolitu schyłkowego. Dużą grupę zajmują zabytki z okresów: wczesnego średniowiecza, średniowiecza i nowożytnego, tj.: żelazne bełty strzał do kuszy, groty do strzał z łuku, groty żelazne, noże żelazne, krzesiwo żelazne, żelazne okucie buta, żelazne kółka i sprzączki lirowate, naczynie gliniane, fragment rudy żelaza, żelazne noże kaletnicze do obróbki skóry. Znaczną częścią wystawy są wyeksponowane zachowane, oryginalne, duże fragmenty skamieniałego drewna . Pochodzące z okresu trzeciorzędu (miocen środkowy) czyli sprzed ok. 15 milionów lat. Inną grupą zbiorów są skamieniałości kredy górnej m.in. kopalne muszle małży ostryg, kopalne jeżowce, odciski małż i ślimaków, fragmenty skał z odciskami gałązek drzew iglastych i kory drzew, odciski łusek ryby, zęby rekina – wiek ok. 70 mln lat. Monitor do prezentacji programów edukacyjnych, filmów, animacji i fotografii.

Założeniem wystawy było przybliżenie zwiedzającym bogactwa geologicznego terenu środkowego Roztocza. Mamy nadzieję, że poznawczy charakter wystawy będzie przynosił efekty edukacyjne oraz pozwoli na pogłębianie i uporządkowanie wiedzy geologicznej odbiorców – głównie młodzieży szkolnej, kolekcjonerów a także wszystkich innych zainteresowanych tym zagadnieniem.

Opracowanie scenariusza i projektu wystawy geologiczno-archeologiczno- paleontologicznej, zakup materiałów do aranżacji wystawy oraz zakup gablot muzealnych zostały zrealizowane w ramach projektu pn. „Silni historią – wzmocnieni na przyszłość” sfinansowanego ze środków otrzymanych z Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (NIW – CRSO) w ramach programu „Rozwój Organizacji Obywatelskich na lata 2018 – 2030 PROO”. W aranżację ekspozycji miał swój wkład finansowy Powiat Zamojski – dzięki pozyskanemu wsparciu w 2019 r. została zakupiona część gablot i ścianki mobilne. Pozostałe fundusze niezbędne do profesjonalnego zorganizowania wystawy z wykorzystaniem wiedzy specjalistów, zostały przekazane ze środków Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość.

Dodatkowo można zapoznać się z informacjami znajdującymi się pod poniższymi linkami:

Wystawa geologiczno-archeologiczno–paleontologiczna pn. „Skarby Roztocza” eksponowana jest w drugiej, nowszej części Muzeum. Zrealizowana w 2020 r. inwestycja rozbudowy obiektu pozwoliła na umieszczenie w nowych salach większej ilości muzealiów, także tych dotąd nieudostępnianych dla zwiedzających.

Wystawa mieści się na parterze i piętrze, a w jej skład wchodzi ok. 12 tys. eksponatów, zabytków archeologicznych, geologicznych i paleontologicznych, pochodzących z bogatej kolekcji założyciela Muzeum Jana Sitka.

Założeniem wystawy jest przybliżenie zwiedzającym skarbów geologicznych, które podobnie jak w przypadku zbiorów militarnych, pozwolą popularyzować wiedzę o przeszłości naszego regionu.

Opracowanie scenariusza i projektu wystawy geologiczno-archeologiczno- paleontologicznej, zakup materiałów do aranżacji wystawy oraz zakup gablot muzealnych zostały zrealizowane w ramach projektu pn. „Silni historią – wzmocnieni na przyszłość” sfinansowanego ze środków otrzymanych z Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (NIW – CRSO) w ramach programu „Rozwój Organizacji Obywatelskich na lata 2018 – 2030 PROO”. W aranżację ekspozycji miał swój wkład finansowy Powiat Zamojski, dzięki pozyskanemu wsparciu w 2019 r. została zakupiona część gablot i ścianki mobilne. Pozostałe fundusze niezbędne do profesjonalnego zorganizowania wystawy z wykorzystaniem wiedzy specjalistów, zostały przekazane ze środków Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość.

Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego Muzeum.

Więcej o wystawie już wkrótce