Uroczyste poświęcenie nagrobka śp. sierż. Władysława Karpińskiego – żołnierza III Rejonu Obwodu AK Tomaszów Lubelski oraz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – 20.10.2024 r. Komarów-Osada
2024-10-24
W niedzielę, 20 października br. w Komarowie-Osadzie odbyło się uroczyste poświęcenie nagrobka śp. sierż. Władysława Karpińskiego – żołnierza III Rejonu Obwodu AK Tomaszów Lubelski oraz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Organizatorami uroczystości byli: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie, Koło Rejonowe Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Komarowie, Parafia Rzymskokatolicka pod wezwaniem Świętej Trójcy w Komarowie.
Niedzielną uroczystość otworzył sekretarz ŚZŻAK O/Zamość Witold Marucha. Na wstępie powitał zaproszonych gości i wyjaśnił cel patriotycznego wydarzenia. Po czym przekazał głos członkowi ŚZŻAK O/Z Koła Rejonowego w Komarowie Piotrowi Mazurowi, który przybliżył obecnym postać sierż. Władysława Karpińskiego – żołnierza III Rejonu Obwodu AK Tomaszów Lubelski i Zrzeszenia WiN oraz podziękował wszystkim zaangażowanym w pracę na rzecz odnowienia nagrobka i organizację uroczystości. Ww. podziękowania skierował m.in. do: przedstawicieli Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie Pana dr Roberta Derewendy- Dyrektora IPN Lublin, Pana dr. hab. Jacka Romanka – Naczelnika Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Lublinie, Pana Pawła Skroka -referenta Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Lublin, Pana Michała Durakiewicza – byłego pracownika IPN Lublin; członków Koła Rejonowego ŚZŻAK w Komarowie – Prezesa Pana Jerzego Maruchy i sekretarza Pana Witolda Maruchy; firmy Pana Sławomira Grada ze Śniatycz, właściciela Zakładu Kamieniarskiego ONYX z Korytkowa Dużego Pana Marka Pintala i pracowników zakładu; Pana Adama Gąsianowskiego – fotografa, Pana Zdzisława Bulicza – regionalnego kolekcjonera antyków, Pani Janiny Bajwoluk – krewnej sierż. „Wira”, pracowników Urzędu Stanu Cywilnego Gminy Komarów-Osada: Pani Anny Siek i Pani Wiolety Sadłowskiej, Wójta Gminy Komarów-Osada Pani Wiesławy Sieńkowskiej i Zastępcy Wójta Pana Wojciecha Łosia, Pana Posła Sławomira Zawiślaka Prezesa ŚZŻAK O/Z za pomoc w organizacji uroczystości, Centrum Integracji Społecznej Adamów z siedzibą w Jacni, Pana Tomasza Greniuka – historyka, regionalisty; ks. Proboszcza dr. Franciszka Nieckarza. Podziękowania za obecność, udział w uroczystości zostały skierowane m.in. do: rekonstruktorów z Grupy Rekonstrukcji Historycznej im. Legii Nadwiślańskiej Narodowych Sił Zbrojnych z Lublina i okolic za wartę honorową przy grobie „Wira” i uświetnienie uroczystości, pocztów sztandarowych ŚZŻAK z Zamościa, Łabuń, Bełżca, Komarowa i pocztu ZŻNSZ z Potoku Stany spod Janowa Lubelskiego, harcmistrz Pani Anny Rojek i harcerzy z 10. Drużyny Harcerskiej „Traperski Krąg” im. Jana Leonowicza ps. Burta z Suśca, Pana Marka Franczaka-syna legendy polskiego podziemia niepodległościowego- sierż. Józefa Franczaka ps. „Laluś”, członków Stowarzyszenia Rodzin Żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej: Prezesa Pana Dariusza Pilarskiego -wnuka dowódcy II Inspektoratu legendarnego pułkownika Mariana Pilarskiego ,,Groma”, Pana Adama Pysia – bratanka por. Józefa Pysia ,,Ostrego” i Pana Andrzeja Hulanickiego -wnuka por. Leona Rogalskiego ,,Kanciarza”, środowiska Obozu Narodowo-Radykalnego z Zamościa i Pani Marty Garmol.
Kolejnym punktem wydarzenia była Msza Św. w Kościele Parafialnym pw. Świętej Trójcy w Komarowie Osadzie w intencji śp. sierż. Władysława Karpińskiego ps. „Wir” oraz żołnierzy Armii Krajowej i powojennego podziemia niepodległościowego z terenu gminy Komarów-Osada, którą w koncelebrze odprawiali proboszcz parafii ks. Franciszek Nieckarz i ks. Krystian Bordzań.
Po Mszy Św. uczestnicy uroczystości przemieścili się w zwartym szyku za sztandarami na miejscowy cmentarz parafialny, gdzie odbyła się modlitwa i poświęcenie nowego nagrobka. Aktu tego dokonał Proboszcz Parafii Ks. Franciszek Nieckarz. Wartę honorową przy pomniku zaciągnęli reprezentanci GRH im.1 Pułku Legii Nadwiślańskiej Ziemi Lubelskiej NSZ.
Na nagrobku została umieszczona tabliczka informująca o wpisie mogiły do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, czynności tej dokonał Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Lublinie.
Nowy nagrobek został sfinansowany ze środków Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie oraz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość Koła Rejonowego w Komarowie Osadzie.
Po akcie poświęcenia uczestnicy złożyli na nagrobku kwiaty i symboliczne znicze pamięci. Podsumowania dokonał por. Andrzej Jaroszyński, który w imieniu Prezesa Związku Sławomira Zawiślaka podziękował obecnym za udział w tym podniosłym wydarzeniu. Podkreślił, że dzisiejsza uroczystość była ukoronowaniem, wspomnieniem i modlitwą za wszystkich żołnierzy AK Inspektoratu Zamojskiego, II Inspektoratu Zamojskiego AK i Zrzeszenia ,,Wolność i Niezawisłość”, szczególnie żołnierzy z rejonu Komarowa. Na zakończenie por. Andrzej Jaroszyński zaprosił obecnych na wojskową grochówkę. Wydarzenie zakończyło wspólne pamiątkowe zdjęcie.
Rangę uroczystości podniosła obecność sztandarów Kół Terenowych ŚZŻAK Okręg Zamość oraz „Solidarności” Rejonu Środkowo – Wschodniego.
W uroczystości udział wzięli: dr hab. Jacek Romanek – Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Lublinie oraz referent Paweł Skrok, pracownik w/w biura, ks. dr Franciszek Nieckarz – dziekan dekanatu Tyszowce Proboszcz Parafii Świętej Trójcy w Komarowie, Prezes ŚZŻAK O/Z Koła Rejonowego w Komarowie Osadzie, wiceprzewodniczący Rady Powiatu Zamojskiego – Jerzy Marucha, Sekretarz ŚZŻAK O/Z Witold Marucha, wiceprezes ŚZŻAK O/Z por. Andrzej Jaroszyński, Wiesław Smyk – prezes Koła Terenowego ŚZŻAK O/Z ze Starego Zamościa, członek Zarządu ŚZŻAK O/Z Harcmistrz Anna Rojek wraz harcerzami z 10. Drużyny Harcerskiej „Traperski Krąg” im. Jana Leonowicza ps. Burta z Suśca, Wójt Gminy Adamów – Krzysztof Pilip, przedstawiciele Rodzin II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej: Andrzej Hulanicki – wnuk „Kanciarza” i Adam Pyś – bratanek „Ostrego”, przedstawiciele rodziny sierż. Władysława Karpińskiego, ps. Wir: Janina Bajwoluk z rodziną, Tomasz Bajwoluk – radny Rady Gminy Komarów-Osada, Barbara Szajewska-Małys z mężem Tomaszem i rodziną, Maria Witkowska z rodziną Grupa Rekonstrukcji Historycznej im.1 Pułku Legii Nadwiślańskiej Ziemi Lubelskiej NSZ, Poczet Sztandarowy Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Koło Rejonowe Potok Stany; Marek Pintal- Zakład Kamieniarski ,,ONYX” z Korytkowa Dużego, st.chor.Grzegorz Kozik, kierownik zespołu służby granicznej najnowszej placówki SG w Dołhobyczowie, przedstawiciele Centrum Integracji Społecznej z Adamowa z siedzibą w Jacni, mieszkańcy Komarowa i jego okolic.
Relacja na fb IPN Oddział Lublin:
Władysław Karpiński ps. „Wir” urodził się 14 lipca 1907 r. w Komarowie Górnym jako jedyny syn Feliksa i Zofii z Ćwieków. Działał w konspiracji, był żołnierz Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej w III Rejonie (Komarów-Tyszowce) Obwodu Tomaszów Lubelski Armii Krajowej. W stopniu sierżanta zawodowego był dowódcą plutonu Komarów Górny w Kompanii 20-tej Rejonu III Armii Krajowej dowodzonej przez starszego sierżanta Jana Kulika ps. Bela. Był także żołnierzem tzw. ,,Drużyny Wschodniej”- elitarnego oddziału, który składał się z żołnierzy najlepiej wyszkolonych, o najbardziej patriotycznych poglądach, biorących udział w najtrudniejszych i najważniejszych akcjach przeciwko okupantom oraz często tak zwanych ,,spalonych”, czyli szczególnie poszukiwanych przez Gestapo i policję niemiecką. Ze swoim plutonem sierżant Karpiński wziął udział w wielu akcjach bojowych przeciwko Niemcom, ukraińskim bandom UPA, w obronie wysiedlanych mieszkańców gminy Komarów oraz w obronie Polaków zagrożonych rzezią ze strony Ukraińców na wschodnich terenach powiatu tomaszowskiego i hrubieszowskiego.
Brał udział w licznych akcjach m.in.: akcji rozbicia posterunku policji ukraińskiej w Poturzynie, wraz z majorem Jachymkiem wrzucili wiązkę granatów zabijając ukraińskiego policjanta (1 marca 1943 r.); dwa plutony dowodzone przez Wira, wchodzące w skład zgrupowania majora Jachymka brały udział w rozbiciu bazy ukraińskich nacjonalistów w Sahryniu (noc 9 na 10 marca 1944 r.);patrol pod dowództwem Wira dokonał zamachu na dorffuhrera nasiedlonej wsi Wolica Brzozowa (16 marca 1944 r.); atak na posterunek policji ukraińskiej w Łaszczowie (18 marca 1944 r.); partyzanci kompanii z Komarowa i Tyszowiec rozbili samochód z niemieckimi żołnierzami pod Nowosiółkami (29 marca 1944 r.);pododdziały kompanii Komarów walczyły z Ukraińcami pod Posadowem, Steniatynem i Rokitnem (5 i 9 kwietnia 1944 r.). W okresie bezpośrednio poprzedzającym wielką akcję przeciwukraińską (1-2 czerwca 1944 r.) oddziały III Rejonu (w tym pluton sierżanta Wira) stacjonowały w lesie tyszowieckim, wspomagając w razie potrzeby kompanię tyszowiecką, której głównym zadaniem była obrona Tyszowiec. Dowodził nią Marian Pilarski ps. Grom (twórca i dowódca II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej). Pluton Wira brał udział w jednej z największych bitew z Ukraińską Powstańczą Armią na ziemiach polskich pod Rzeczycą (2 czerwca 1944 r.);Po niemieckiej akcji przeciwpartyzanckiej Sturmwind II w Puszczy Solskiej pod koniec czerwca 1944 r. został stałym instruktorem wojskowym podczas drugiego Kursu dla Młodszych Dowódców Piechoty w leśnym obozie szkoleniowym założonym przez mjra Zenona Jachymka ps. Wiktor w rejonie Suśca. Po wkroczeniu Sowietów, jak większość żołnierzy Armii Krajowej Wir musiał się ukrywać. Był pilnie poszukiwany przez NKWD i tomaszowskie UB. 25 października 1944 r. dowodził akcją uwolnienia kilku żołnierzy AK przetrzymywanych na posterunku Milicji Obywatelskiej w Komarowie. W 1945 r. po rozwiązaniu Armii Krajowej i utworzeniu w jej miejsce Zrzeszenia ,,Wolność i Niezawisłość” sierżant Wir został żołnierzem tej organizacji. Był ścigany przez tomaszowski Urząd Bezpieczeństwa. 1 maja 1946 r. w Komarowie Wsi podczas ucieczki został postrzelony przez sowieckiego żołnierza, zmarł 7 maja 1946 r. Pogrzeb Wira był wielką manifestacją patriotyczną. Brało w nim udział wiele osób, w tym koledzy z partyzantki, nauczyciele, uczniowie szkoły w Komarowie Wsi. Niestety nawet po śmierci śp. Władysław Karpiński nie zaznał spokoju. Jego grób był niszczony, nawet trzykrotnie wyciągano trumnę z Jego ciałem i stawiano ją na grobie. Jacyś wandale, prawdopodobnie miejscowi komuniści, którym niewątpliwie Wir zaszkodził, najpierw wydłubali oczy w jego nagrobnym zdjęciu, a potem całkowicie je zniszczyli.
