81. Rocznica Bitwy o Józefów oraz 80. Rocznica Bitwy o Monte Cassino – 2.06.2024
2024-06-21
W dniu 2 czerwca br. upamiętniono 81. rocznicę pacyfikacji Józefowa i fakt powstania Rzeczpospolitej Józefowskiej oraz 80. rocznicę Bitwy o Monte Cassino. Rzeczpospolitą Józefowską nazywano czas nieobecności władz. Bitwa o Józefów to jedna z wielu na wojennej mapie Zamojszczyzny, jednak wyjątkowa, ponieważ w biały dzień, w śmiałym ataku miejscowe oddziały partyzanckie zmusiły do wycofania się z Józefowa Niemców. Co ważne, przeprowadzona błyskawiczna akcja dała możliwość ucieczki zgromadzonym z zamiarem rozstrzelania mieszkańcom Józefowa.
Organizatorem uroczystości był Burmistrz Józefowa, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Kolo Rejonowe w Józefowie oraz Stowarzyszenie Wychowanków Liceum Ogólnokształcącego w Józefowie.
Patriotyczne wydarzenie składało się z kilku epizodów. Uroczystość rozpoczęła się przy pomniku obok baszty. Prezes Koła Rejonowego AK w Józefowie Andrzej Wojtyło powitał zebranych i odniósł się do programu niedzielnej uroczystości oraz pomnika przy baszcie. Po w/w wystąpieniu przybyłe delegacje złożyły wieńce, kwiaty i znicze pamięci. Wartę honorową przy pomniku upamiętniającym Bitwę o Józefów i pomniku upamiętniającym Żołnierzy AK z dumą zaciągnęły harcerki susieckiej „dziesiątki”.
Kolejnym punktem uroczystości była uroczysta Msza Św. w miejscowym kościele w intencji Ojczyzny, uczestników historycznych wydarzeń okresu II wojny światowej, mieszkańców Józefowa oraz żołnierzy walczących w Bitwie o Monte Cassino, odprawiana w koncelebrze przez ks. Pawła Dynaka i ks. dr Mieczysława Piątka.
Dalsza część uroczystości rozpoczęła się ceremoniałem wojskowym przy pomniku AK. Kompanię honorową i poczet flagowy wystawił 18. Pułk Przeciwlotniczy im. gen. bryg. Feliksa Kamińskiego z Sitańca. Poczet chorągwiany wystawił 3. Batalion Zmechanizowany z Zamościa, posterunek honorowy oraz wieńcowi przy pomniku sprawował 25. Zamojski Batalion Lekkiej Piechoty im. mjr. Stanisława Prusa ps. „Adam” z Zamościa. Na wstępie dowódca kompanii honorowej złożył meldunek o gotowości do uroczystości, po czym odśpiewano Mazurka Dąbrowskiego.
W imieniu organizatorów uroczystości: Burmistrza Józefowa Romana Dziury, Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość – jego Prezesa, Posła na Sejm RP Sławomira Zawiślaka, Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Koła Rejonowego w Józefowie – Wiceprezesa Andrzeja Wojtyło i Stowarzyszenia Wychowanków Liceum Ogólnokształcącego w Józefowie – Prezesa Pawła Byry powitania dokonał Burmistrz Józefowa Roman Dziura.
Po uroczystym powitaniu głos zabrał Andrzej Wojtyło, który przedstawił rys historyczny Bitwy o Józefów, podczas którego przywołano pamięć kilku uczestników bitwy: porucznika Hieronima Miąca ps. Korsarz, dowodzącego bitwą, który zginął w walce z żandarmerią niemiecką 4 sierpnia 1943 r.; porucznika Tadeusza Pęcherskiego, ps. Orlik, zamordowanego pod koniec sierpnia 1943 roku przez oddział Gwardii Ludowej w lesie Maziarze; Tadeusza Szanajca ps. Szum, który zginął pod Osuchami w 1944 roku; Krystiana Herca ps. Tarzan, który został zamordowany przez Urząd Bezpieczeństwa 17 lutego 1945 r.; Mariana Zgutki ps. Kogut, który zginął pod Osuchami w 1944 r., a ciała nie odnaleziono; Juliana Futyma ps. Fiat, który umarł tuż po wojnie z wycieńczenia i ciężkiej choroby ścigany przez UB; Józefa Strzałki ps. Zagłoba, wywiezionego w głąb Związku Radzieckiego w 1944 r.; Czesława Mużacza ps. Selim, wywiezionego w głąb Związku Radzieckiego w 1944 r., któremu udało się wrócić do kraju w 1946 r.; Józefa Droździela ps. Radykał, który zginął podczas akcji na posterunek policji ukraińskiej w Łukowej w październiku 1943 r.; Czesława Terleckiego ps. Boruta, uczestnika bitwy pod Osuchami, skazanego na wieloletnie więzienie po wojnie przez władze PRL; Tadeusza Nowaka ps. Butrym inwigilowanego i wielokrotnie aresztowanego, uczestnika bitwy pod Osuchami, który w czasie wojny stracił siostrę i brata; Henryka Kowala, który zaginął bez wieści, udając się na pomoc walczącej Warszawie w sierpniu 1944 r., ciała nie odnaleziono; Stefana Horodelskiego ps. Es zamordowanego przez UB w lipcu 1945 r.; Edmunda Maśko ps. Jastrząb, wielokrotnie aresztowanego po wojnie przez władzę ludową. Bitwa o Józefów była spowodowana wcześniejszą akcją polskiego podziemia, która miała na celu likwidację niemieckich szpiegów. Żeby nie ściągnąć zemsty Niemców na mieszkańców Józefowa, likwidacja miała dokonać się poza jego granicami. Niestety Niemcy zostali ostrzeżeni, a w wyniku strzelaniny zginęło dwóch oficerów niemieckich, w tym major Lange, jeden z największych katów Zamojszczyzny. Akcją likwidacji gestapowców dowodził Kazimierz Białoszewski ps. Biskup, a uczestniczyli w niej: Józef Żmuda ps. Czarny, Jan Puźniak ps. Czort, Edmund Maśko ps. Jastrząb, Jan Naklicki ps. Dyplomata, Józef Turczyniak ps. Spadochron i Jan Żmuda ps. Burza.
W odwecie 1 czerwca 1943 r. Niemcy przystąpili do pacyfikacji Józefowa. W pobliżu Józefowa zatrzymał się pancerny pociąg z 300 żołnierzami Wehrmachtu. Niemcy otoczyli miasteczko. Wszystkich mieszkańców spędzono w pobliże kościoła i ustawiono ich obok dzwonnicy z zamiarem rozstrzelania. Pozostające w pogotowiu oddziały partyzanckie Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i oddział partyzantki radzieckiej przystąpiły do ataku na pozycje niemieckie. Zdezorientowani Niemcy, przestali zwracać uwagę na zgromadzonych mieszkańców Józefowa, którzy wykorzystując powstałe zamieszanie, rozbiegli się po miasteczku. Straty niemieckie nie są znane. Po stronie partyzanckiej poległo 3 partyzantów, a 17 zostało rannych. Przez ponad 3 tygodnie w Józefowie nie było przedstawicieli władz okupacyjnych.
W Bitwie o Józefów poległ Józef Kudełka ps. Czarny z oddziału AK „Korsarza”, Michaił Atamanow ps. Miszka Tatar i Malik Ażurow ps. Iwan Tadzik.
Całością akcji dowodził Hieronim Miąc ps. Korsarz. Jego oddział składał się z trzech plutonów: z Aleksandrowa dowodzonego przez Włodzimierza Hascewicza ps. War, z Józefowa i Pardysówki dowodzonego przez Feliksa Pardusa ps. Piast z Górecka i Brzezin dowodzonego przez Czesława Mużacza ps. Selim. W akcji brał również udział oddział Batalionów Chłopskich dowodzony przez Antoniego Wróbla ps. Anton, Burza oraz oddział partyzantki rosyjskiej utworzony ze zbiegłych jeńców, pod dowództwem Michaiła Atamanowa ps. Miszka Tatar.
Historia pięcioletniej okupacji Józefowa to potężny etos bohaterstwa i poświęcenia. Autorami tej historii było bardzo wielu mieszkańców Józefowa i okolic. Aby zachować pamięć o nich i ich poświęceniu dla nas obecnie żyjących, ŚZŻAK Koło Rejonowe w Józefowie od wielu lat podejmuje działania, które mają upamiętnić ludzi i wydarzenia z okresu II wojny światowej. W 2012 r. odsłonięto na kościelnym murze tablice upamiętniające poległych i pomordowanych mieszkańców Józefowa, uzupełniono je w 2013 r. tablicą pomordowanych przez UB i NKWD. W 2013 r. wykonano również tablicę i posadzono dęby przy ścieżce edukacyjnej Nadleśnictwa Józefów, upamiętniające dowódców AK Rejonu Józefów w czasie II wojny światowej. W 2021 r. odsłonięto pomnik i wykonano tablice z nazwiskami około 500 członków oddziałów Armii Krajowej we Fryszarce. Do ww. upamiętnień dołączyła odsłonięta podczas tegorocznej uroczystości Tablica Żołnierzy 2. Korpusu Polskiego z Józefowa i okolic walczących w Polskich siłach zbrojnych pod dowództwem gen. dyw. Władysława Andersa.
Jako następny głos zabrał poseł na Sejm RP, prezes SZŻAK Okręg Zamość Sławomir Zawiślak, który we wstępie podziękował prezesowi Koła Rejonowego AK Andrzejowi Wojtyle i wiceprezesowi ŚZŻAK O/Z Józefowi Więcławowi za trud włożony w upamiętnienie Bitwy o Józefów, długoletnie ale jakże efektowne starania w upamiętnianiu zasług żołnierzy Ziemi Józefowskiej, Ziemi Zamojskiej, czego podsumowaniem tych działań jest tablica, która przywołuje pamięć 10 żołnierzy Ziemi Józefowskiej i okolic, walczących w 2. Korpusie Polskim pod dowództwem gen. dyw. Władysława Andersa. Kolejne słowa wdzięczności skierował Poseł do członków rodzin upamiętnianych żołnierzy, przybyłych na niedzielną uroczystość. Podziękował za chęć współpracy, liczne rozmowy w związku z upamiętnieniem żołnierzy walczących w Bitwie o Monte Cassino, w Bitwie pod Tobrukiem, Ankoną i Bolonią, czego zwieńczeniem jest niedzielna uroczystość. Odniósł się też do wydarzeń sprzed 81 lat, kiedy to nasi Przodkowie – bohaterscy wyzwoliciele Józefowa, żołnierze AK i BCH – Powstańcy Zamojscy, uczestnicy Akcji Burza, podejmując walkę, mieli przeciwko sobie około 6 – 7 mln żołnierzy, którymi dysponował zwycięski na wszystkich frontach II wojny światowej Hitler. Jak podkreślił, jednak poszli oni walczyć za Ojczyznę, w obronie zagrożonych Rodzin, wierząc w Boga i zwyciężyli. Ludobójcza akcja wysiedleńcza została zatrzymana, Polskie Państwo Podziemne w zapomnianym, krwawym ale zwycięskim Powstaniu Zamojskim wygrało z okupantem. Odwaga i wiara w swoje siły, potrzeba obrony interesu narodowego nawet w najtrudniejszych chwilach to ważne przesłanie, przykład dla nas współczesnych do pracy na rzecz umacniania naszego państwa i dlatego tę pamięć, tak warto pielęgnować. Pan Prezes S. Zawiślak podkreślił, że: „Rzeczpospolita Józefowska to był wielki czyn tamtych czasów i myślę, że dzisiaj mamy godne przywołanie tej pamięci zasług i obyśmy za słowami ks. Pawła Bartoszewskiego, mając w sercach Boga i Ojczyznę, pamiętając o naszym narodowym interesie, uwierzyli, że zawsze możemy wygrać, jeżeli tylko dobrze myślimy i chcemy osiągnąć dobry cel. A teraz świat jest trudny, przed naszą Ojczyzną jest wiele wyzwań.”.
Kończąc, Prezes ŚZŻAK O/Z, podkreślił wielkie zasługi Kościoła, Wojska Polskiego, administracji rządowej, samorządowej, wielu stowarzyszeń w pielęgnowaniu tejże historii. Podkreślił pracę swoich przyjaciół, członków Związku, który działa na terenie 6 powiatów – 4 powiatów Zamojszczyzny oraz powiatu krasnostawskiego i lubaczowskiego. Zauważa, jak kilkuset społeczników wspaniale angażuje się w społeczną pracę historyczną. Serdecznie podziękował za tę wspaniałą uroczystość wszystkim organizatorom, współorganizatorom, uczestnikom za obecność. Nisko też ukłonił się bohaterom, którzy dzisiaj zostali upamiętnieni na tablicach podczas celebrowanej przez nas uroczystości.
Jako następny zabrał głos prezes Stowarzyszenia Wychowanków Liceum Ogólnokształcącego w Józefowie Henryk Byra, który przedstawił rys historyczny dotyczący upamiętnionych żołnierzy na w/w tablicach. Wśród zaszczytnych nazwisk znaleźli się:
Jan Gontarz – ur.22.06.1907r. w Józefowie, st.saper 5. Baonu Saperów, 5.Kresowa Dywizja Piechoty. Z armią Andersa przeszedł szlak z ZSRR aż do Włoch. Po zakończeniu wojny wrócił do Józefowa. Zmarł w 1967 roku.
Jan Bogumił Lal – ur.12.01.1923r. w Majdanie Nepryskim. Strzelec, 4.Kompania Zaopatrzenia, 5.Kresowa Dywizja Piechoty. Zmarł 18.04.1990r.
Władysław Łazorczyk – ur. W 1917 roku na Floriance. Został wywieziony na roboty do Niemiec, gdzie pracował jako kowal. Stamtąd z kolegami uciekł porwanym samolotem do Szwajcarii, następnie przedostał się do Włoch i wstąpił do Wojska Polskiego. Był saperem w 3.Dywizji Strzelców Karpackich, która uczestniczyła w kampanii włoskiej. W 1946 r. Karpacki batalion saperów został przetransportowany do Wielkiej Brytanii i w następnym roku rozformowany. W.Łazorczyk nie wrócił do Polski, osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie założył firmę kaletnicza pod nazwiskiem Walter Lawrence. Kilkakrotnie odwiedził brata Juliana w Józefowie. Zmarł w 1998 r. w Manczesterze.
Józef Malec –stryjeczny bratanek Bronisława Malca, ps.Żegota, ur.3.10 1902r.. Mieszkał w osadzie leśnej Malce k.Józefowa. Służył jako ułan w 12.Pułku Ułanów Podolskich. Walczył o Monte Cassino i był w grupie szturmowej, która zawiesiła jako pierwsza proporzec pułkowy na ruinach klasztoru na Monte Cassino. Zmarł w 1977r.
Józef Margol – ur.22.02.1910 r. w Majdanie Nepryskim. Kanonier 4.Pułku Artylerii Lekkiej wchodzącego w skład 5.Kresowej Dywizji Piechoty. Odznaczony Krzyżem Monte Cassino nr 20316. Zginął pod Bolonią 13.12.1944r., gdzie spoczywa na cmentarzu żołnierzy polskich w sektorze 20-1, miejsce 2.
Antoni Nakliki – ur.19.06.1919r. w Majdanie Nepryskim. Saper 5.Kresowej Dywizji Piechoty. Odznaczony krzyżem Monte Cassino nr 25679. Po wojnie wrócił do Polski i zamieszkał w Borowinie k.Józefowa. Zmarł w 2016 r. w Górnikach.
Stanisław Pastuszek – ur.1.11.1908r. w majdanie Nepryskim. Strzelec, telegrafista. W latach 1931 – 1932 odbył służbę wojskową w plutonie łączności 24.Pułku Piechoty w Łucku. Zmobilizowany w 1939r. przeszedł szlak bojowy 24.PP.w składzie 27.Dywizji Piechoty, tocząc boje z Niemcami na Pomorzu i Kujawach, aż do ostatnich walk nad rzeką Bzurą, gdzie 19 września pułk został rozbity. Udaje mu się uniknąć niewoli i wraca do rodzinnej miejscowości. Jednak w 1943r. zostaje aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego na majdanku w lublinie, skąd trafia do Niemieckiej Rzeszy na roboty. Tam pracuje w cukrowni blisko granicy z Francją. W 1944r. przedostaje się do Francji i zgłasza się do amerykańskiej armii, po czym zostaje odesłany do Anglii, a stamtąd do Włoch – Bari. 7.05.1945r.został wcielony do 3.Dywizji Strzelców Karpackich do 24.Baonu Wartowniczego I Kompanii. W lipcu 1946r. zostaje przeniesiony do plutonu wartowniczego 5.szpitala Wojennego. We wrześniu 1946 r. został przetransportowany do Anglii, skąd wrócił do kraju 24.04.1947r. Zmarł 5 grudnia 1999 roku.
Roman Sobczak – ur.09.06.1921r. pochodzący z wioski Dąbrowica pod Biłgorajem. Jako dziecko przyjechał z matką do Polski. W 1939r. wojna zastała go na Kresach. Został aresztowany przez Rosjan i wywieziony na Sybir. Stamtąd udaje mu się trafić do Armii Andersa, z którą przeszedł cały szlak bojowy. Był saperem w 3.Dywizji Strzelców Karpackich. Po zakończeniu wojny wyjechał do USA. W 1948r. wrócił do Polski. Ożenił się z siostra Wacława Więcława, piekarza z Józefowa. Zmarł 29.06.1987r. w Biłgoraju, gdzie jest pochowany.
Stanisław Zaśko – ur.11.11.1912r. w Józefowie. St. saper w 5.Baonie Saperów 5.Kresowej Dywizji Piechoty. Z armią Andersa przeszedł cały szlak z ZSRR aż do Włoch. Zmarł 11.05.2011 roku.
Franciszek Sarzyński – ur.6.01.1914r. w Starej Hucie. Zmobilizowany w 1939r., walczył jako kawalerzysta. W połowie września dostał się do niewoli pod Puławami. Przebywał w obozie jenieckim na terenie Niemiec. Dwukrotnie podejmował próbę ucieczki. Po pierwszej próbie został ukarany i osadzony w karcerze. Druga próba była pomyślna, dlatego przedostał się do Szwajcarii, a stamtąd do Włoch, gdzie wstąpił w szeregi 2. Korpusu Polskiego. Służył jako strzelec w 3.Dywizji Strzelców Karpackich. W 1949 roku wrócił do Polski, zamieszkał w Zamościu i pracował na roli. Zmarł w 1985 roku, spoczywa na cmentarzu komunalnym w Zamościu.
Ostatnim mówcą była bratanica żołnierza Stanisława Zaśki, zamieszkała w Australii, która przywołała wspomnienia i działania związane z upamiętnianiem polskich żołnierzy walczących pod dowództwem gen. dyw. Władysława Andersa a zamieszkałych w Australii. Przytoczyła krótkie wspomnienia ze spotkań z tymi żołnierzami. Kończąc, podziękowała organizatorom tej uroczystości, która wspaniale wpisuje się w historię Ziemi Józefowskiej i bohaterstwa jej żołnierzy, walczących o wolną Ojczyznę również na obcej ziemi.
Następnym punktem programu było poświęcenie tablicy z nazwiskami żołnierzy – kombatantów walczących o Monte Cassino. Uroczystego odsłonięcia dokonali: bratanica żołnierza Stanisława Zaśko Krystyna, zam. w Australii, prezes Stowarzyszenia Wychowanków Liceum Ogólnokształcącego w Józefowie Henryk Byra, Janusz Malec, wnuk Józefa Malca, Ryszard Sobczak syn Romana Sobczaka i por. Agnieszka Margol – Szuwara.
Ceremoniał wojskowy niedzielnej uroczystości zakończył Apel Pamięci, który odczytała ppor. Marta Owsicka z 18.pplot, a po nim oddano salwę honorową. Niestety, już w strugach deszczu przybyłe delegacje złożyły wieńce, kwiaty i znicze pamięci pod pamiątkową płytą żołnierzy AK oraz żołnierzy walczących w Bitwie o Monte Cassino 1944 r.
W uroczystości oprócz w/w udział wzięli: Prezes ŚZŻAK O/Z Poseł Sławomir Zawiślak, mjr. Piotr Szuwara – z-ca Dowódcy Centrum Szkolenia Inżynieryjno – Lotniczego w Dęblinie, Kazimierz Mart – Honorowy Prezes Stowarzyszenia Wychowanków Liceum Ogólnokształcącego w Józefowie, Adam Kraczek – z-ca Nadleśniczego Nadleśnictwa Józefów, Jerzy Hajduk wraz z radnymi Rady Miejskiej w Józefowie, Waldemar Błaszczak – Prezes Stowarzyszenia Żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego, Henryk Skubisz – Prezes Stowarzyszenia Dzieci Zamojszczyzny Ziemi Biłgorajskiej, Wincenty Laszczak – Prezes Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Barbara Wojciechowska i Henryk Paska – Radni Powiatu Biłgorajskiego, Adam Grzyb – nadkom. Komendy Miejskiej Policji w Józefowie, Anna Mazurek – dyr. Szkoły Podstawowej w Józefowie, Ewa Skóra – dyr. Przedszkola Miejskiego w Józefowie, Renata Bednarczyk – kierownik GZAS, Marzena Studnicka – dyr. ŚDS, Elżbieta Jamroz – dyr. MBP, Jacek Szmołda – kier. ZWIK, Marlena Strzęciwilk – dyr. Szkoły Podstawowej w Stanisławowie, Lucyna Rebizant – Prezes Koła Rejonowego AK w Tomaszowie Lub, Teresa Opalska – Prezes Koła Rejonowego AK w Tyszowcach, hm. Anna Rojek wraz z 10.DH „Traperski Krąg” im. Jana Leonowicza, ps. Burta z Suśca, Andrzej Marc – Prezes Fundacji „Monte Cassino” z Kraśnika, Ryszard Bojarski – Komendant Gminny OSP w Józefowie, Prezesi organizacji pozarządowych, przedstawiciele mediów. W uroczystości udział wzięli również emerytowani przedstawiciele Wojska Polskiego, mieszkańcy Ziemi Józefowskiej.
W niedzielnej uroczystości licznie uczestniczyli Członkowie Rodzin Żołnierzy walczących w Polskich Siłach Zbrojnych pod Monte Cassino: Jana Bogumiła Lala reprezentowały córki Pani Teresa Chodara i Stanisława Gajda oraz syn Andrzej; Jana Gontarza reprezentowała bratanica Regina Gontarz; Władysława Łazorczyka reprezentowali krewni: Marian, Krzysztof, Monika, Sławomir, Józef Łazorczykowie oraz Lucyna i Jan Maziarz i Halina Jabłońska; Józefa Malca reprezentował wnuk Janusz z rodziną; Józefa Margola reprezentowali kuzyni: Agnieszka Margol – Szuwara, Anna Zawiślak, Urszula Kudyba, Edmund Margol, Krzysztof Margol, Elżbieta Kudełka, Dorota Skaradek i Alicja Hopko; Antoniego Naklickiego reprezentowała córka Zofia oraz syn Adam z rodziną; Romana Sobczaka reprezentowali synowie Ryszard i Tomasz z rodzinami; Stanisława Pastuszka reprezentowali synowie Stanisław i Marian z rodzinami; Franciszka Sarzyńskiego reprezentował syn Zdzisław; Stanisława Zaśkę reprezentował syn Stanisław, córka Maria Głowicka oraz bratanica Krystyna M. z Australii z dwoma córkami.
Rangę uroczystości podniosła obecność pocztów sztandarowych: Poczet chorągwiany WP z 3. Batalionu Zmechanizowanego w Zamościu, Poczty sztandarowe organizacji i stowarzyszeń kombatanckich: Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, ŚZŻAK O/Z z Kół Rejonowych z Józefowa, Łabuń, Tomaszowa Lubelskiego i Tyszowiec, Ochotniczych Straży Pożarnych z terenu Gminy Józefów, Szkół Podstawowych w Józefowie, Majdanie Nepryskim i Stanisławowie, proporzec harcerski Drużyny Harcerskiej „Traperski Krąg” z Suśca.
Ostatnim punktem patriotycznego wydarzenia był poczęstunek, podczas którego nastąpiły rozmowy integracyjne z rodzinami żołnierzy upamiętnionych na odsłoniętych płytach. Były chwile wzruszeń, chwile radości i czas dla płynących łez. Powstały obietnice i zobowiązania… Czas zweryfikuje, jednakże każdy opuszczający to spotkanie był podbudowany niedzielnymi wydarzeniami. Wspólna praca zawsze ma sens.
Dziękujemy wszystkim uczestnikom niedzielnego wydarzenia za obecność na tej szczególnej uroczystości, celebrowanej wspólnie z członkami rodzin Żołnierzy upamiętnionych na pamiątkowych płytach w 80. rocznicę Bitwy o Monte Cassino, których hasłem przewodnim są następujące słowa: „są bitwy, na które nie pada pył zapomnienia. Bierze je na swoje skrzydła legenda i zanosi do „narodowego pamiątek kościoła” Do nich należy właśnie Bitwa o Monte Cassino”. (gen. broni Władysław Anders, dowódca 2.Korpusu Polskiego).
Cześć i chwała Bohaterom!
