Budowa Pomnika Powstania Zamojskiego na terenie Muzeum Historycznego Inspektoratu Zamojskiego AK w Bondyrzu – podpisanie porozumienia pomiędzy ŚZŻAK Okręg Zamość i IPN określającego termin wykonania pomnika na koniec listopada b.r.
2023-10-14
W dniu 28 września br. przy Pomniku Zamojskiego Inspektoratu AK obok Delegatury LUW w Zamościu odbyła się zorganizowana przez Zarząd ŚZŻAK Okręg Zamość konferencja prasowa. Tematem konferencji było przekazanie do wiadomości publicznej informacji o wspólnej realizacji budowy Pomnika Powstania Zamojskiego na terenie Muzeum Historycznego Inspektoratu Zamojskiego AK im. Stanisława Prusa „Adama” w Bondyrzu. Zakończenie budowy pomnika planowane jest do końca listopada bieżącego roku. Przedsięwzięcie budowy upamiętnienia zostanie współfinansowane przez Instytut Pamięci Narodowej oraz środków zabezpieczonych przez Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość. ŚZŻAK Okręg Zamość jako wnioskodawca tego projektu udostępnia teren pod budowę pomnika.
W trakcie konferencji zostało podpisane porozumienie na rzecz realizacji budowy pomnika pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej reprezentowanym przez Dyrektora Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Pana Adama Siwka oraz Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość reprezentowanym przez Prezesa Zarządu naszego Związku Posła na Sejm RP Sławomira Zawiślaka.
W konferencji obok Prezesa Sławomira Zawiślaka oraz przedstawiciela Instytutu Pamięci Narodowej – Dyrektora Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Pana Adama Siwka uczestniczyli także członkowie Zarządu ŚZŻAK O/Z : Magdalena Szczepańska, Kamila Maślanka, Anna Rojek, por. Andrzej Jaroszyński, Marian Derkacz, Prezesi Kół Rejonowych Związku m.in. Maria Małek, Wiesław Smyk, członkowie pocztów sztandarowych ŚZŻAK O/Z oraz zaproszeni goście.
Podejmując projekt budowy ww. pomnika w marcu tego roku Sławomir Zawiślak – Prezes Zarządu ŚZŻAK O/Z wystąpił z pismem do Prezesa IPN w Warszawie dr. Karola Nawrockiego z inicjatywą budowy Pomnika Powstania Zamojskiego na terenie Zamojszczyzny.
Wniosek spotkał się z pozytywną odpowiedzią, czego dowodem był ogłoszony w czerwcu br. przez Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej konkurs na opracowanie koncepcji artystycznej i merytorycznej upamiętnienia Powstania Zamojskiego. Sąd konkursowy w składzie m.in.: Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa – Adam Siwek, dr hab. Tomasz Panfil – Biuro Edukacji Narodowej IPN, pracownicy Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN – Kamil Komorowski i Mateusz Niegowski oraz Prezes ŚZŻAK O/Z Poseł Sławomir Zawiślak, wyłonił zwycięską pracę, autorstwa Stanisława Marka Dryniaka.
Kompozycja pomnika składa się z dwóch przestrzennych form ustawionych pod kątem względem siebie. Kamienne bryły są ścięte pod skosem a w najwyższym ich punkcie wznoszą się ku górze dwa orły – symbolizujące Armię Krajową i Bataliony Chłopskie. Ten sam kierunek wzbijających się orłów określa ten sam cel, jakim jest wspólna walka z wrogiem. Jest to nawiązanie do bohaterskiego zrywu żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Orzeł bielik symbolizuje państwo Polskie, a także siłę, potęgę, waleczność oraz majestat.
https://lublin.tvp.pl/73062762/28-wrzesnia-2023-g-2130 (od 07:57 min.)
Inwestycja budowy pomnika to kontynuacja wieloletnich działań ŚZŻAK Okręg Zamość na rzecz przywołania pamięci o krwawym, zapomnianym ale zwycięskim Powstaniu Zamojskim. Członkowie Związku podjęli szereg inicjatyw upowszechniających wiedzę o tym bohaterskim czynie naszych Przodków. Efektem licznych starań naszego Związku na rzecz przywrócenia pamięci o Powstaniu Zamojskim była m.in. produkcja w 2017 r. filmu dokumentalnego pt. „Wszystko dla Polski. Powstanie Zamojskie 1942-1944”. Wynikiem współpracy Związku ze szkołami, ukazującej wysiłek zbrojny żołnierzy AK i BCh w trakcie Powstania Zamojskiego było przyjęcie przez Centrum Szkół Mundurowych w Zamościu (jako pierwszej na Zamojszczyźnie) nazwy/patrona szkoły „Powstania Zamojskiego”. Związek wydał też wydawnictwo pn. „Śpiewnik Pieśni Oddziałów Partyzanckich Zamojszczyzny”. Śpiewnik oraz inne wydawnictwa opisujące okres II wojny światowej na Zamojszczyźnie były bezpłatnie przekazywane mieszkańcom Zamojszczyzny podczas organizowanych uroczystości patriotycznych, wydarzeń m.in. współorganizowanego przez nasz Związek „Festiwalu Pieśni Powstania Zamojskiego”.
W ubiegłym roku we współpracy z Szefem Urzędu Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Ministrem Janem Józefem Kasprzykiem zostały zorganizowane centralne, państwowe uroczystości upamiętniające 80. rocznicę wybuchu Powstania Zamojskiego (https://akzamosc.pl/2022/11/25/posel-na-sejm-rp-slawomir-zawislak-prezes-swiatowego-zwiazku-zolnierzy-armii-krajowej-okreg-zamosc-organizatorem-centralnej-panstwowej-uroczystosci-z-okazji-80-rocznicy-wybuchu-powstania-zamojskieg/) oraz regionalne obchody w Zamościu (https://akzamosc.pl/2022/12/14/regionalne-uroczystosci-z-okazji-80-rocznicy-wybuchu-powstania-zamojskiego-11-grudnia-2022-r-zamosc/). Odbyła się także konferencja naukowa poświęcona tej tematyce (https://akzamosc.pl/2022/12/23/relacja-z-konferencji-pt-powstanie-zamojskie-21-grudnia-klub-3-zbz-w-zamosciu/).
Sejm RP przyjął przygotowaną przez Prezesa ŚZŻAK O/Z Posła Sławomira Zawiślaka jako posła-wnioskodawcę uchwałę w sprawie uczczenia ww. rocznicy (https://slawomirzawislak.pl/aktualnosci-2022/3598-przyjecie-przez-sejm-rp-uchwaly-przygotowanej-przez-posla-slawomira-zawislaka-w-sprawie-uczczenia-powstania-zamojskiego-w-80-rocznice-jego-wybuchu).
Udało się także skuteczne nadać nazwę „Bohaterów Powstania Zamojskiego” jednemu ze skwerów w Zamościu (https://akzamosc.pl/2023/02/02/czy-bohaterowie-powstania-zamojskiego-zolnierze-armii-krajowej-i-batalionow-chlopskich-zostana-uhonorowani-poprzez-nadanie-nazwy-bohaterow-powstania-zamojskiego-skwerowi-na-t/) oraz utworzyć celę poświęconą Powstaniu Zamojskiemu na terenie Rotundy Zamojskiej (https://akzamosc.pl/2022/01/18/swiatowy-zwiazek-zolnierzy-armii-krajowej-okreg-zamosc-inicjatorem-powstania-oraz-urzadzenia-na-rotundzie-zamojskiej-celi-upamietniajacej-dzialalnosc-zolnierzy-armii-krajowej-na-zamojszczyznie/).
Od dwu lat razem ze Stowarzyszeniem Rozwoju Lokalnego Zamojszczyzna i innymi partnerami organizujemy inne wydarzenia m.in. Festiwale Pieśni Powstania Zamojskiego oraz zawody sportowe dla młodzieży szkół z naszego regionu ( Igrzyska Zamojszczyzny Pamięci Powstania Zamojskiego ) upamiętniające czyny naszych Przodków. Więcej:
Na wniosek Zarządu naszego Związku Biuro Edukacji Narodowej IPN w Warszawie przygotowało wystawę poświęconą Powstaniu, która została zamieszczona na stronie internetowej IPN z możliwością jej wykorzystania dla celów dydaktycznych oraz była prezentowana w postaci rollupów na terenie urzędów, innych instytucji państwowych w regionie (https://akzamosc.pl/2023/02/18/wystawa-powstanie-zamojskie-dostepna-w-lubelskim-urzedzie-wojewodzkim-w-lublinie/, https://akzamosc.pl/2023/05/13/uroczyste-otwarcie-wystawy-powstanie-zamojskie-w-delegaturze-lubelskiego-urzedu-wojewodzkiego-w-zamosciu/). Materiał Edukacyjny IPN o Powstaniu Zamojskim – https://edukacja.ipn.gov.pl/edu/wystawy/wystawy-elementarne/179796,Powstanie-Zamojskie-1942-1943.html
Jako członkowie Związku cieszymy się z dotychczas zrealizowanych działań na rzecz przywrócenia pamięci o Powstaniu Zamojskim. Zapowiadamy ich kontynuację. Serdecznie dziękujemy innym organizacjom, osobom za zauważalne, aktywniejsze podejmowanie tego ważnego tematu. Serdecznie dziękujemy za każdą inicjatywę ukazującą bohaterskie czyny żołnierzy AK i BCh, którzy – wspierani przez polską ludność cywilną – w zwycięskim Powstaniu Zamojskim zatrzymali niemiecką, ludobójczą akcję wysiedlania Zamojszczyzny.
Cześć i Chwała Bohaterom 🙏
