ZAWALÓW – 23 lipca 2023 – uroczystość odsłonięcia płyty pamiątkowej poświeconej Żołnierzom WiN i Żołnierzom II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej BESTIALSKO ZAMORDOWANI, POLEGLII W WALCE ORAZ WIĘZIENI PRZEZ REŻIM KOMUNISTYCZNY W LATACH 1947-1955 oraz płyty pamiątkowej poświeconej 80. rocznicy wybuchu Powstania Zamojskiego, Bohaterskim Żołnierzom Oddziału „Wiklina” walczącym pod dowództwem ppor. Józefa Kaczoruka ps. „Ryszard”
2023-07-29
Niedzielna uroczystość rozpoczęła się zbiórką przy pomniku w Zawalowie Kolonii. Organizatorami tego patriotycznego wydarzenia byli: Rodziny Żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK, Stowarzyszenie Głos Bohatera, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego Zamojszczyzna a Patronatu Honorowego udzielił Minister Edukacji i Nauki prof. Przemysław Czarnek.
Następnie prowadząca uroczystość, członek Zarządu ŚZŹAK Okręg Zamość Hm.Anna Rojek odczytała listę żołnierzy, którzy zostali upamiętnieni na w/w płycie: płk Marian Pilarski „Jar” – Komendant Obwodu Zamość Zrzeszenia WiN i II Inspektoratu Zamojskiego AK, kpr. Lucjan Adamczuk „Słomka”, Adam Altmajer „Jodła”, kpt. Stanisław Bizior „Eam”, Dominik Brodaczewski „Wróbel”, kpr. Jan Gorączka „Lont”, ppor. Jan Hadam “Agrest”, ppor. Paweł Kalinowski „Francuz”, ppor. Henryk Kwaśniewski „Lux”, ppor. Wacław Kwaśniewski „Mściwy”, por. Jan Leonowicz „Burta”, plut. Tadeusz Łagoda „Barykada”, szer. Eugeniusz Malec „Rysiek”, szer. Antoni Mojżesz „Romek”, Bolesław Ożóg „Jaskółka”, ppor. Stanisław Pakos „Wrzos”, Kazimierz Piotrowski „Cygan”, ppor. Józef Pyś „Ostry”, szer. Stanisław Rajtar „Śmiguła”, ppor. Ludwik Rogalski „Kanciarz”, Stanisław Samiec „Pasek”, plut.Piotr Smagała „Sroka”, Andrzej Stachyra “ Saturnin”, kpt.Roman Szczur vel. Szumski „Urszula”, ppor. Mieczysław Szewczuk „Włoch”, ppor. Wincenty Mieczysław Wróblewski „Szum”, ppor. Antoni Zawiślak „Brzytwa”
Fundatorami w/w płyty pamiątkowej są Rodziny Żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK: Anna Rogalska, Stefan Rogalski, Piotr Rogalski, Iwona Redestowicz, Aneta Ptak, Edward Kostrubiec, Andrzej Hulanicki, Dariusz Pilarski i Renata Sokołowska. Fundatorem płyty pamiątkowej poświęconej 80 rocznicy Powstania Zamojskiego, Bohaterskim Żołnierzom oddziału „Wiklina” Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej pod dowództwem ppor. Józefa Kaczoruka ps. Ryszard oddziału „Wiklina” jest Instytut Pamięci Narodowej Oddział Lublin. Płyta ta przywołuje pamięć żołnierzy Armii Krajowej , którzy w późniejszym okresie od 1947 – 1950 roku, kontynuując walkę o wolność i niepodległość naszej Ojczyzny zasilili szeregi II Inspektoratu Zamojskiego AK pod dowództwem mjr Mariana Pilarskiego „Jar” oraz plut. Witolda Hryniewieckiego z oddziału „Wiklina” autora wielu publikacji o Bohaterskich Żołnierzach Armii Krajowej Zamojszczyzny.
Po odczytaniu informacji odnośnie płyt, prowadząca hm.Anna Rojek powitała gości, po czym poprosiła obecnych duchownych o odprawienie polowej Mszy Św. pod przewodnictwem Ojca prof.Oktawiana Romana Jusiaka w koncelebrze z proboszczem Parafii Zawalów ks. Robertem Fukiem, ks.prof.Czesławem Galkiem, ks.Józefem Bednarskim.
Po Mszy Św. nastąpił ceremoniał wojskowy. Dowódca Kompanii Honorowej ppor. Kamil Pawliszko złożył melunek ppłk Wojciechowi Jakubczukowi o gotowości wojkowej asysty honorowej i pocztów sztandarowych do uroczystości. Następni nastąpił przegląd pododdziałów i przywitanie. Z kolei Orkiestra MOD z Pisarzowic zagrała Mazurka Dąbrowskiego a publiczność go odśpiewała.
Kolejnym punktem wydarzenia było odsłonięcie i poświęcenie tablic przez o.prof.Oktawiana Romana Jusiaka.
Do odsłonięcie płyty pamiątkowej poświeconej Żołnierzom WiN i Żołnierzom II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej BESTIALSKO ZAMORDOWANI, POLEGLII W WALCE ORAZ WIĘZIENI PRZEZ REŻIM KOMUNISTYCZNY W LATACH 1947-1955 zostali zaproszeni: w imieniu Ministra Edukacji i Nauki Pana prof. Przemysława Czarnka Pan Jacek Banaś oraz dzieci ww. : Zosia Hulanicka, Alicja Hulanicka, Wiktoria Hulanicka, Bartłomiej Hulanicki, Gabriela Michalczuk, Szymon Michalczuk, Julia Miłosz oraz ich Rodziny w osobach: Pani Lucyna Hulanicka, Pani Michalina Bryk, Pani Anna Rogalska, Pani Joanna Szkoda, Pani Aneta Ptak, Pan Marcin Krzysztofik, Pan Zbigniew Pilarski – bratanek Mariana Pilarskiego „Jara” na stałe mieszkający w Wiedniu i Pan Edward Hadam.
Do odsłonięcia płyty pamiątkowej poświeconej 80. rocznicy wybuchu Powstania Zamojskiego, Bohaterskim Żołnierzom Oddziału „Wiklina” pod dowództwem ppor. Józefa Kaczoruka „Ryszard” zostali zaproszeni: IPN Oddział Lublin Pan Jacek Romanek, Pan Ryszard Borowski, Pani Elżbieta Kriczenko, Pan dr Stanisław Ryszard Kaczoruk, Pan Dariusz Pilarski, Pan Andrzej Hulanicki i Pan Adam Pyś.
Po odsłonięciu i poświęceniu płyt przyszedł moment na przedstawienie zarysu historycznego Oddziału „Wiklina” AK i II Inspektoratu Zamojskiego AK, który przedstawił Naczelnik Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie Pan Marcin Krzysztofik.
Kolejnym punktem wydarzenia było wręczenie orderów i medali. Jako pierwsze zostały wręczone odznaczenia Prezydenta RP.
Prowadząca uroczystość odczytała postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o odznaczeniu żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej Orderami Odrodzenia Polski, które wręczała Dyrektor Generalny Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie Pani Agata Grula.
Na podstawie art. 138 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
oraz ustawy o orderach i odznaczeniach Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Pana Andrzeja Dudy za zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej
KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI POŚMIERTNIE
odznaczeni zostali:
- Alfreda Bogdanowicz – Order odebrała siostrzenica Pani Anna Brzozowska.
- Wacław Borowski „Sierp” – Order odebrał syn Pan Ryszard Borowski.
- Stanisław Rajtar „Śmiguła” – Order odebrała wnuczka Pani Monika Michalczuk.
- Bronisław Rogalski „Gryf” – Order odebrał wnuk Pan Damian Rogalski
- Stanisław Rogalski „Szczupak” – Order odebrał Pan Dariusz Pilarski.
W dalszej kolejności prowadząca hm.Anna Rojek odczytała Postanowienie Ministra Edukacji i Nauki o przyznaniu Medali KEN:
Decyzją Ministra Edukacji i Nauki za szczególne zasługi dla rozwoju oświaty i wychowania Medalem Komisji Edukacji Narodowej odznaczeni zostali: Ojciec Profesor Oktawian Roman Jusiak, Marcin Krzysztofik i Dariusz Janusz Pilarski.
Medale w imieniu Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka wręczył Pan Jacek Banaś, Dyrektor Departamentu Kształcenia Ogólnego i Podstaw Programowych w Ministerstwie Edukacji i Nauki w asyście Rafała Surdackiego – Naczelnika w Departamencie Programów Naukowych i Inwestycji Ministerstwa Edukacji i Nauki, po czym wykonano wspólne zdjęcie.
W kolejnym punkcie programu nastąpiły podziękowania. Pan Dariusz Pilarski – wnuk płka Mariana Pilarskiego „Jara” podziękował osobom, które były bardzo zaangażowane w organizację uroczystości sobotniej na Rotundzie Zamojskiej i uroczystości w Zawalowie. Podziękowania miały formę dyplomów przygotowanych dla: Sławomira Zawiślaka Posła na Sejm RP – Prezesa ŚZŻAK O/Z oraz Prezesa SRL „Zamojszczyzna”, Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka, Wojciecha Konrada, o.prof. Oktawiana Romana Jusiaka, Marcina Krzysztofika, Ryszarda Borowskiego, Anny Rojek – członka Zarządu ŚZŻAK O/Z oraz Wojskowego Klubu Strzeleckiego „Technik” z Zamościa. Natomiast Andrzej Hulanicki i Adam Pyś otrzymali flagi narodowe. Obdarowani serdecznie podziękowali za otrzymane podziękowania.
W punkcie wystąpień okolicznościowych głos zabrała Pani Agata Grula – Dyrektor Generalny Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, która odczytała List Gratulacyjny od Wojewody Lubelskiego Lecha Sprawki. W imieniu rodzin Żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego głos zabrał dr Stanisław Ryszard Kaczoruk.
Po przemówieniach ppor.Michał Pająk odczytał apel poległych, a następnie została oddana salwa honorowa przez kompanię honorową. Po niej prowadząca hm.Anna Rojek zaprosiła delegacje do składania wieńców, kwiatów i zniczy pamięci. Jako pierwsi wieniec w imieniu Premiera Mateusza Morawieckiego złożyli organizatorzy, czyli Dariusz Pilarski, Andrzej Hulanicki i Adam Pyś. Pani Agata Grula złożyła wieniec w imieniu Wojewody Lubelskiego, dr hab.Jacek Romanek i Jacek Rogala z IPN O/Lublin złożyli wieniec w imieniu Dyrektora Roberta Derewendy. W dalszej kolejności wieńce i kwiaty składały pozostałe delegacje przybyłe na niedzielną uroczystość. Po czym MOD z Pisarzowic odegrała utwór „Śpij kolego”, czcząc w ten sposób pamięć Żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK.
Po zakończeniu ceremonii składania wieńców pod pamiątkowymi płytami hm.Anna Rojek poprosiła dowódcę kompanii honorowej ppor. Michała Pająka o złożenie meldunku do ppłk Wojciecha Jakubczuka o zakończeniu uroczystości. Następnie głos zabrał Wójt Gminy Miączyn Ryszard Borowski, który w kilku słowach podziękował za organizację tej uroczystości i zaprosił na poczęstunek, następnie hm.Anna Rojek w imieniu organizatorów podziękowała obecnym za udział w uroczystości.
Patriotyczne wydarzenie zakończył koncert MOD z Pisarzowic oraz koncert 10.Drużyny Harcerskiej „Traperski Krąg” im.Jana Leonowicza, ps.Burta z Suśca. Obydwa koncerty wzbudziły duże zainteresowanie wśród obecnych, co ucieszyło występujących, że warto robić coś dobrego dla kogoś.
W niedzielnej uroczystości udział wzięli: Pan Jacek Banaś – Dyrektor Departamentu Kształcenia Ogólnego i Podstaw Programowych Ministerstwa Edukacji i Nauki, Rafał Surdacki – Naczelnik w Departamencie Programów Naukowych i Inwestycji Ministerstwa Edukacji i Nauki, Agata Grula – Dyrektor Generalny Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego, reprezentująca również Wojewodę Lubelskiego, Starosta Zamojski Stanisław Grześko, ppłk Wojciech Jakubczuk – reprezentujący płka Radosława Kudraja – Dowódcę Garnizonu Zamość oraz Dowódcę 18. Pułku Przeciwlotniczego im. gen. bryg.Feliksa Kamińskiego, Naczelnik IPN Lublin Marcin Krzysztofik, Naczelnik IPN Lublin dr hab.Jacek Romanek, Jacek Rogala IPN Lublin, Maria Małek – Prezes Koła Terenowego ŚZŻAK O/Z w Mirczu, Kamila Maślanka – Prezes Koła Terenowego ŚZŻAK O/Z w Hrubieszowie, 10.Drużyna Harcerska „Traperski Krąg” im.Jana Leonowicza, ps.Burta z Suśca, Wójt Gminy Miączyn Ryszard Borowski, Zastępca Wójta Gminy Miączyn Jarosław Stoń, Sekretarz Gminy Miączyn Pani Justyna Rumacha, Skarbnik Gminy Miączyn Pani Małgorzata Makuch, Przewodniczący Rady Gminy Miączyn Sylwester Domina, Komendant OSP w Koniuchach Adam Załoga, Prezes OSP w Koniuchach Albert Pijajko, Skarbnik OSP w Koniuchach Waldemar Rafalski, Sołtys wsi Koniuchy Józef Węgliński, Sołtys wsi Kolonia Koniuchy Małgorzata Piłat, Prezes Wojskowego Klubu Strzeleckiego „Technik” Pan Marek Byczek, Sylwester Kruk, Andrzej Kondrat, Jerzy Kondrat, Agnieszka Górak – wnuczka Witolda Szarwiło – członka Samoobrony Wołyńskiej oraz Jan Kurek reprezentujący Stowarzyszenie Rodzin Żołnierzy Wyklętych, Hrubieszowska Grupa Motocyklowa, Klub Motocyklowy z Kresowego Bractwa Motocyklowego „Biały Kruk” z Zamościa, Przedstawiciele Stowarzyszenia „Patriotyczny Stasin”, Lubelska Grupa Historyczna im.Żołnierzy Wyklętych 1944-1982, służby mundurowe, organizacje pozarządowe
W niedzielnym wydarzeniu licznie wzięły udział RODZINY ŻOŁNIERZY II INSPEKTORATU ZAMOJSKIEGO: Marian Kaszuba z Rodziną, Bogdan Szykuła z Rodziną, Tadeusz Kolaja z Rodziną, Rodzina płk Mariana Pilarskiego „Jar”, Rodzina kpt. Stanisława Biziora „Eam”, Rodzina kpt. Romana Szczura „Urszula”, Rodzina ppor. Józefa Pyś „Ostry”, Rodzina ppor. Ludwika Rogalskiego „Kanciarz”, Rodzina st. strzel. Stanisława Rogalskiego „Szczupak”, Rodzina Bronisława Rogalskiego „Gryf”, Rodzina ppor. Jana Hadama „Agrest”, Rodzina ppor Stanisława Pakosa „Wrzos”, Rodzina kaprala Wacława Borowskiego „Sierp”, Rodzina Andrzeja Stachyry „Saturnin”, Rodzina por.Czesława Szewluka „Miś”, Rodzina ppor. Mieczysława Szewczuka „Włoch”, Rodzina ppor. Pawła Kalinowskiego „Francuz”, Rodzina ppor.Wincentego Mieczysława Wróblewskiego „Szum”, Rodzina plutonowego Piotra Smagały „Sroka”, Rodzina chor. Józefa Włoszczuka „Pistolet”, Rodzina kaprala Jana Kapusty ” Łączka”, Rodzina Alfredy Bronikowskiej, Rodzina sierż. Bronisława Załogi „Wicher”, Rodzina strzel. Stanisława Mazura „Iskara”, Rodzina szer. Stanisława Rajtara „Śmiguła”, Rodzina plut. Tadeusza Łagody „Barykada”, Rodzina ppor. Józefa Kaczoruka „Ryszard”, Rodzina plut. Witolda Hryniewieckiego „Tułacz”, Rodzina por. Antoniego Zawiślaka „Brzytwa”, Rodzina kaprala Lucjana Adamczuka „Słomka”, Rodzina Adama Altmajera „Jodła”, Rodzina Dominika Brodaczewskiego „Wróbel”, Rodzina kaprala Jana Gorączki „Lont”, Rodzina ppor. Henryka Kwaśniewskiego „Lux” i ppor. Wacława Kwaśniewskiego „Mściwy”, Rodzina por. Jana Leonowicza „Burta”, Rodzina szer. Eugeniusza Malca „Rysiek”, Rodzina szer. Antoniego Mojżesz „Romek”, Rodzina Bolesława Ożóg „Jaskółka”, Rodzina Kazimierza Piotrowskiego „Cygan”, Rodzina Stanisława Samca „Pasek”.
Szczególnymi gośćmi wydarzenia byli reprezentanci z Pisarzowic, czyli z miejsca urodzenia płka Mariana Pilarskiego „Jar”, którzy przybyli oddać hołd swojemu synowi ziemi pisarzowickiej i jego żołnierzom: Młodzieżowa Orkiestra Dęta przy OSP w Pisarzowicach i jej kapelmistrz Pan Grzegorz Bizukojć, Poczet Sztandarowy OSP w Pisarzowicach, Burmistrz Gminy Wilamowic Pan Stanisław Gawlik, Sołtys Pisarzowic Pan Andrzej Nycz, Prezes Zarządu Oddziału Gminnego ZOSP RP w Wilamowicach zarazem Prezes Zarządu OSP w Pisarzowicach Pan Tadeusz Łaś, Zastępca Prezesa Naczelnik OSP w Pisarzowicach Pan Adrian Śliwka, Członek Zarządu OSP w Pisarzowicach Pan Marek Okrent, Członek OSP w Pisarzowicach Pan Stanisław Peszel.
Na uroczystości odsłonięcia płyt pamiątkowych ŚZŻAK Okręg Zamość wystawił poczty sztandarowe Kół Terenowych z Suśca, Komarowa, Łabuń, Mircza i Hrubieszowa. Ponadto OSP wystawiła również poczty sztandarowe z Koniuch, Zawalowa, Miączyna i Pisarzowic
Kompanię honorową na uroczystość wystawił 18.Pułk Przeciwlotniczy im. gen. bryg. Feliksa Kamińskiego z Sitańca. Poczet sztandarowy wystawił 3.Zamojski Batalion Zmechanizowany w osobach: dowódca pocztu – por.Daniel Darmochwał, sztandarowy – st.kpr.Mieczysław Misiarz, asystujący – st.szer.Damian Bednarczyk. Asystę honorową przy pomniku oraz wieńcach pełnił 18.Pułk Przeciwlotniczy im. gen. bryg. Feliksa Kamińskiego z Sitańca.
Posterunek honorowy przy pomniku podczas Mszy Św. zaciągnęli członkowie Lubelskiej Grupy Historycznej im.Żołnierzy Wyklętych 1944-1982 w osobach: Agnieszka Nagrodzka, Ewa Dudziak, Piotr Lipiński, Michał Czyberkus, Zbigniew Kępka, Tomasz Kępka i Joanna Kamińska.
Chwała Bohaterom !
