Uroczystości upamiętniające odbicie więźniów z komunistycznego więzienia w Zamościu przez Oddział Żołnierzy AK-WIN dowodzony przez por. Romana Szczura ps. „Urszula” – 19 września 2020 r., Zamość [RELACJA, ZDJĘCIA]

2020-09-24

W sobotę 19 września 2020 r. w Zamościu w trakcie uroczystości religijno-patriotycznej przypomniano odbicie więźniów z komunistycznego więzienia w Zamościu przez Oddział Żołnierzy AK-WIN dowodzony przez por. Romana Szczura ps. „Urszula”. Po raz dwunasty staraniem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość i współorganizatorów została upamiętniona jedna ze słynniejszych akcji powojennego niepodległościowego podziemia, w której wyswobodzono ponad 300 aresztowanych przez UB i NKWD.

Organizatorami uroczystości byli: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, Parafia Wojskowa pw. Św. Jana Bożego w Zamościu, Zakład Karny w Zamościu, 3. Zamojski Batalion Zmechanizowany, 25. Batalion Lekkiej Piechoty w Zamościu. Wydarzenie dzięki wnioskowi złożonemu przez SZZAK O/Z było współfinansowane przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, wsparcia udzieliła również PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa sp. z o.o. Partnerem wydarzenia była Grupa Rekonstrukcji Historycznej „WIR”.

Uroczystości rozpoczęły się zbiórką pocztów sztandarowych i uczestników uroczystości przy Kościele Garnizonowym pw. Św. Jana Bożego w Zamościu, przy ul. Wojska Polskiego, gdzie o godz.10:30 odprawiona została Msza Święta, koncelebrowana przez proboszcza Parafii Wojskowej pw. Św. Jana Bożego w Zamościu ks. ppłk. Tomasza Skupienia oraz ks. ppłk. Konrada Zalewskiego Kapelana 25. BLP w Zamościu. Następnie o godz. 12:00 uczestnicy uroczystości zebrali się przed budynkiem Zakładu Karnego, przy ul. Okrzei, gdzie według ceremoniału wojskowego odbyła się dalsza część uroczystości. Dowódca Kompanii Honorowej por. Kamil Czochra złożył meldunek Dowódcy Garnizonu Zamość ppłk. Sebastianowi Grellowi. Kompanię Honorową wystawił 3. Zamojski Batalion Zmechanizowany, w osobach d-ca pocztu sztandarowego ppor. Rafał Łagód, sztandarowy kpr. Marcin Solski, asysta kpr. Adam Kotowicz oraz poczet flagowy: d-ca pocztu ppor. Jakub Sienicki, flagowy kpr. Jacek Matwiejczuk, asysta kpr. Krzysztof Perduta. Wraz z podniesieniem Flagi Narodowej na maszt uczestnicy odśpiewali Hymn Narodowy Rzeczypospolitej Polskiej.

Przedstawienia Organizatorów i powitania uczestników uroczystości dokonał Wiceprezes ŚZŻAK Okręg Zamość Marian Derkacz, witając m.in.: Weteranów i Kombatantów, członków ŚZŻAK, oficerów i żołnierzy WP, Poczty Sztandarowe WP, Kół ŚZŻAK O/Z, Funkcjonariuszy ZK w Zamościu, Przedstawicieli Rodziny Romana Szczura ps. „Urszula” Państwa: Jadwigę, Stanisława i Adriana Mazurków, ks. proboszcza parafii wojskowej ppłk. Tomasza Skupienia i Kapelana WP z 25. BLP w Zamościu ppłk. Konrada Zalewskiego, Posła na Sejm RP Sławomira Zawiślaka, ppłk. Sebastiana Grella dowódcę 3. Zamojskiego Batalionu Zmechanizowanego, ppłk. Wojciecha Bryknera d-cę 25. Batalionu Lekkiej Piechoty reprezentowanego przez ks. kapelana ppłk. Konrada Zalewskiego, ppłk. Jacka Zwierzchowskiego – dyrektora Zakładu Karnego w Zamościu, mjr. Piotra Buraka z-cę dyrektora Zakładu Karnego w Zamościu, mł. bryg. Andrzeja Szozdę reprezentującego Komendanta Miejskiego PSP w Zamościu st. bryg. Jacka Sobczyńskiego, kom. Marcina Muzykę reprezentującego Komendanta Miejskiego Policji w Zamościu insp. Wiesława Pawluka, kpt. Józefa Łabę – z ramienia ŚZŻAK O/Z przedstawiciela Kombatantów i Weteranów przy Wojewodzie Lubelskim, Kazimierza Niedzielę – prezesa ŚZŻAK Koła Rejonowego Stary Zamość, Sebastiana Paula Dyrektora LUW Delegatura w Zamościu reprezentującego Wojewodę Lubelskiego Lecha Sprawkę, Artura Piasecznego Dyrektora Wydziału Spraw Społecznych i Promocji reprezentującego Stanisława Grześko – Starostę Powiatu Zamojskiego, Piotra Zająca – Wiceprezydenta Miasta Zamość, Franciszka Josika – Radnego Miasta Zamość, Szczepana Kitkę – Radnego Miasta Zamość, Andrzeja Szpatuśko – Radnego Miasta Zamość, Harcmistrz Annę Rojek – Komendant Hufca ZHP Tomaszów Lubelski, przedstawicieli Roztoczańskiego Parku Narodowego i Nadleśnictwa Zwierzyniec, przedstawicieli Muzeum Zamojskiego oraz Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał w Zamościu, Annę, Milenę i Andrzeja Zgłobickich – przedstawicieli Rodzin Wspierających Kombatantów i Więźniów Politycznych z Krzeszowic, Bronisława Szupera – Stowarzyszenie Wspierające Kombatantów z Horyńca Zdroju, dyrektorów szkół i burs, młodzież szkolną, harcerzy z 10. DH „Traperski Krąg” z Suśca, przedstawicieli Związków i Stowarzyszeń, mieszkańców miasta i okolic.

Po powitaniu uczestników okolicznościowe przemówienie wygłosił Poseł na Sejm RP Sławomir Zawiślak – Prezes ŚZŻAK O/Z. Apel Pamięci odczytał por. Szymon Głazowski z 3. ZBZ, a kompania honorowa oddała trzykrotnie Salwę Honorową. Następnie złożono wieńce i kwiaty pod tablicą upamiętniającą akcję zdobycia zamojskiego więzienia oraz uczczono minutą ciszy poległych w walce o wolną Ojczyznę i tych, którzy odeszli na Wieczną Wartę. Narrację uroczystości zapewnili funkcjonariusze ZK Zamość: kpt. Piotr Rypina i kpt. Grzegorz Urbański. Nagłośnienie uroczystości zabezpieczali pracownicy ZK Zamość, którzy również zadbali o poczęstunek uczestników tradycyjnym „bigosem”.

Wyczekiwanym momentem podczas programu obchodów była widowiskowa inscenizacja historyczna stanowiąca rekonstrukcję wydarzeń z 8 maja 1946 roku w wykonaniu od lat współpracującej z ŚZŻAK O/Z Grupy Rekonstrukcji Historycznej im. por. Konrada Bartoszewskiego ps. „WIR” z Biłgoraja oraz GRH Ordon obwód Łańcut, GRH im. płk. Tadeusza Zieleniewskiego z Majdanu Obleszcze, Tomaszowski Szwadron im. 1-go Pułku Kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza, GRH Ludności Cywilnej Tomaszów Lubelski, Bogumił Roczkowski (pojazdy), GRH Stowarzyszenie Moje Nowosiółki.

Na zakończenie uroczystości w imieniu Organizatorów Prezes ŚZŻAK Okręg Zamość Poseł Sławomir Zawiślak dziękując członkom ww. Grup Rekonstrukcji Historycznych, za widowiskową rekonstrukcję wydarzeń sprzed 74 lat, w towarzystwie Wiceprezesa ŚZŻAK O/Z Mariana Derkacza, wręczył przedstawicielom grup pamiątkowe dyplomy. Ww. serdeczne podziękował także wszystkim przybyłym za udział w patriotycznej uroczystości, a sponsorom, w tym Urzędowi do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz PKP Linii Hutniczej Szerokotorowej dodatkowo za wsparcie uroczystości. Podziękowanie za aktywny udział wszystkim uczestnikom i służbom w imieniu organizatorów przekazał również M. Derkacz, a szczególnie funkcjonariuszom policji za zabezpieczenie na czas uroczystości ul. Okrzei. Uroczystość zakończyło wspólne odśpiewanie Roty.