Uroczystości upamiętniające 73. Rocznicę odbicia więźniów z komunistycznego więzienia w Zamościu [RELACJA, ZDJĘCIA]

2019-05-08

Uroczystości upamiętniające 73. Rocznicę odbicia więźniów z komunistycznego więzienia w Zamościu plakatW dniu 12 maja 2019 roku, pod honorowym patronatem Posła na Sejm RP Sławomira Zawiślaka i Wojewody Lubelskiego Przemysława Czarnka, odbyła się uroczystość obchodów 73. rocznicy upamiętniającej odbicie dnia 8 maja 1946 roku przez żołnierzy Armii Krajowej Wolność i Niezawisłość dowodzonych przez por. Romana Szczura ps. „Urszula” więźniów z komunistycznego więzienia w Zamościu. Organizatorami przedsięwzięcia byli: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, Parafia Wojskowa pw. Św. Jana Bożego w Zamościu, 3. Zamojski Batalion Zmechanizowany w Zamościu, 25. Batalion Lekkiej Piechoty oraz Zakład Karny w Zamościu.

Niedzielne uroczystości to hołd  oddany brawurowym działaniom, jakie miały miejsce w dniu 8 maja 1946 roku, kiedy to w godzinach wieczornych w ramach jednej z  najsłynniejszych, ze względu na znakomite przygotowanie, brawurowe wykonanie oraz liczbę uwolnionych osób akcji dokonano odbicia więźniów z komunistycznego więzienia.  Oddział żołnierzy Armii Krajowej – Wolność i Niezawisłość dowodzony przez por. Romana Szczura ps. „Urszula” w ww. akcji zdołał wyswobodzić 301 aresztowanych, w tym większość więźniów politycznych zaangażowanych w walkę o niepodległość Polski.

Uroczyste obchody rozpoczęły się o godz. 10.30 Mszą św. odprawioną pod przewodnictwem ks. kanonika płk Bogusława Romankiewicza w Parafii Wojskowej pw. Św. Jana Bożego w Zamościu. Następnie uczestnicy nabożeństwa przemaszerowali pod budynek Zakładu Karnego przy ul. S. Okrzei 14 w Zamościu, gdzie odbyła się część oficjalna. Uczestników uroczystości powitał Marian Derkacz  Wiceprezes ŚZŻAK Okręg Zamość przedstawiając cel uroczystości organizowanej przez ŚZŻAK Okręg Zamość  i ww. współorganizatorów. Na początku obchodów przeprowadzono ceremoniał wojskowy. Dowódca kompanii honorowej  ppor. Andrzej Nowosad z 25 Batalionu Lekkiej Piechoty WOT,  złożył meldunek  o gotowości do uroczystości dowódcy Garnizonu Zamość ppłk Leszkowi Winogrodzkiemu. Następnie poczet flagowy w składzie d-ca pocztu sierż. Damian Kubina, flagowy szer. Kacper Kwaśniewski w asyście szer. Arkadiusza Kaszuby przygotował Flagę Narodową, która została podniesiona  na maszt podczas uroczystego odśpiewania Hymnu przez zebranych uczestników.

Uroczystości upamiętniające 73. Rocznicę odbicia więźniów z komunistycznego więzienia w Zamościu Powitania uczestników uroczystości dokonał funkcjonariusz ZK Zamość mjr Maciej Baniak. Ww. powitał żołnierzy weteranów i kombatantów AK, WiN i BCh, rodzinę i krewnych Romana Szczura ps „Urszula”, Poczty sztandarowe uczestniczące w uroczystości, tj. WP z 25 Batalionu Lekkiej Piechoty w składzie: D-ca ppor. Jakub Ciastuła, chorąży plut. Paweł Mróz, asysta szer. Marcin Leszkiewicz, poczet ŚZŻAK Koło Rejonowe Stary Zamość w składzie: Dowódca ppor. Wiesław Smyk, chorąży szer. Marcin Schab, asysta szer. Zygmund Rusztyn, z Prezesem Koła por. Kazimierzem Niedzielą, poczet ŚZŻAK Okręg Zamość w składzie: D-ca kpt. Józef Łaba, chorąży sierż. Józef Konopka i asysta kpr. Franciszek Duda, funkcjonariuszy ZK Zamość w osobach: D-ca st.sierż. Karol Turczyn, chorąży sierż. Piotr Jabłoński, asysta plut. Mateusz Przytyła, Proboszcza Parafii Wojskowej św. Jana Bożego w Zamościu – Ks. Kanonika płk. Bogusława Romankiewicza, Dyrektora Zakładu Karnego w Zamościu – płk Dariusza Bernata, Zastępcę Dyrektora  ZK w Zamościu – mjr Piotra Buraka, Dowódcę 3. Batalionu Zmechanizowanego w Zamościu – ppłk Leszka Winogrodzkiego,  Komendanta 32 Zamojskiego WOG w Zamościu – ppłk Jerzego Muzykę, Komendanta WKU w Zamościu – ppłk Wojciecha Witka, Komendanta Miejskiego PSP w Zamościu – bryg. mgr inż. Jacka Sobczyńskiego, Komendanta Miejskiego Policji w Zamościu – insp. Wiesława Pawluka, którego reprezentował nadkomisarz, Komendanta Straży Miejskiej w Zamościu płk Mariana Puszkę, ppor. Edytę Kulińską  – z 25 Batalionu Lekkiej Piechoty w Zamościu, Kierownik Klubu Batalionowego w Zamościu – Agnieszkę Biernacką, Harcmistrz ZHR Susiec – Annę Rojek, Posła na Sejm RP – Sławomira Zawiślaka, Starostę Zamojskiego – Stanisława Grześko,  Przewodniczącego Rady Miasta Zamość  – Piotra Błażewicza, Radną Miasta Zamość – Monikę Zawiślak,  przedstawiciela oddziału IPN w Lublinie – dr. hab. Tomasza Panfil, Dyrektora Muzeum Zamojskiego – Andrzeja Urbańskiego, prezesów i przewodniczących związków i stowarzyszeń, dyrektorów szkół i burs międzyszkolnych, młodzież szkolną, harcerzy i zuchów, żołnierzy 25. Batalionu Lekkiej Piechoty, 3. Zamojskiego Batalionu Zmechanizowanego,  funkcjonariuszy Służby Więziennictwa i Straży Miejskiej, członków grup rekonstrukcyjnych i osób biorących udział w inscenizacji: Grupy Rekonstrukcji Historycznej im. por Konrada Bartoszewskiego ps. „WIR”, Grupy Rekonstrukcji Historycznej 9 Pułku Piechoty Legionów, Tomaszowskiego Klubu Miłośników Historii, Grupy Rekonstrukcyjno-Historycznej ORDON Obwód Łańcut, Tomaszowskiego Szwadronu im. 1-go Pułku Korpusu Ochrony Pogranicza, Grupy Rekonstrukcji Historycznej Ludności Cywilnej Tomaszów Lubelski, Stowarzyszenia Zamość 1920, uczniów Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 w Zamościu „Ekonomik”, Bogusława Roczkowskiego (właściciela samochodu ciężarowego z ówczesnych lat), Aleksandra Brzozowskiego (właściciela konnego wózu taborowy) oraz mieszkańców miasta i okolicznych miejscowości.

Po powitaniu uczestników uroczystości głos zabrali: Poseł na Sejm RP Sławomir Zawiślak – Prezes ŚZŻAK Okręg Zamość, dr. hab. Tomasz Panfil z oddziału IPN w Lublinie oraz przedstawiciel rodziny Romana Szczura ps. „Urszula”- Adrian Mazurek. Następnie ppor. Edyta Kulińska z 25. Batalionu Lekkiej Piechoty w Zamościu odczytała Apel Pamięci, a ww. batalion oddał salwę honorową. Wiceprezes Marian Derkacz odczytał  Uchwałę Zarządu ŚZŻAK Okręg Zamość z dnia 29 kwietnia 2019 r. Za szczególne zasługi  na rzecz ŚZŻAK Okręg Zamość „Honorową Odznakę ŚZŻAK Okręg Zamość” wręczono: Dyrektorowi ZK Zamość –  płk. Dariuszowi Bernatowi, Z-cy Dyrektora ZK Zamość – mjr Piotrowi Burakowi oraz członkowi władz ŚZŻAK Okręg Zamość – Jerzemu Michalcowi. Ww. odznaczenia wręczyli Prezes Związku Sławomir Zawiślak  i Wiceprezes Marian Derkacz.

Tradycyjnie, w wykonaniu Grup Rekonstrukcji  Historycznej, odbyła się także inscenizacja historyczna stanowiąca rekonstrukcję wydarzen z 8 maja 1946 roku. Za nagłośnienie wykorzystane podczas ww. obchodów odpowiadał st. sierż. sztab. Andrzej Bartnik.

Na zakończenie złożono  wieńce i kwiaty pod umieszczoną w 2010 roku, dzięki staraniom ŚZŻAK O/Z, pamiątkową tablicą upamiętniającą akcję zdobycia zamojskiego więzienia oraz chwilą ciszy uczczono pamięć bohaterów.  Wiceprezes SZZAK O/Z w imieniu wszystkich organizatorów serdecznie  podziękował przybyłym za udział w ww. patriotycznej uroczystości, a sponsorom, w tym Urzędowi do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz PKP Linii Hutniczej Szerokotorowej dodatkowo za wsparcie uroczystości. W ramach podziękowania członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej otrzymali również pamiątkowe dyplomy. Członkowie ŚZŻAK Okręgu Zamość wszystkim uczestnikom niedzielnych obchodów rozdawali bezpłatne płyty z wyprodukowanym przez Związek i TVP Lublin filmem pt. „Wszystko dla Polski – Powstanie Zamojskie 1942-1944”. 

             

https://zyciezamoscia.pl/reportaze/73-rocznica-odbicia-wiezniow-w-zamosciu-inscenizacja/

http://wokolzamoscia.pl/73-rocznica-odbicia-wiezniow-z-komunistycznego-wiezienia-w-zamosciu/