75. rocznica zamordowania rodziny “Wira” – RELACJA
2018-02-28
Egzekucja Rodziny Komendanta Armii Krajowej w Józefowie Konrada Bartoszewskiego ps. Wir
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”
25 lutego 2018 r. w Józefowie odbyły się uroczystości poświęcone 75 rocznicy egzekucji rodziny miejscowego Komendanta Armii Krajowej Konrada Bartoszewskiego ps. Wir; ojca Wacława, matki Janiny i siostry Wienisławy oraz poległych i pomordowanych Żołnierzy Wyklętych z terenu Gminy Józefów. W intencji ofiar dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego w Kościele Parafialnym pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Józefowie odprawiono została Mszy Św. Następnie zostały złożone wieńce i wiązanki kwiatów przy tablicy upamiętniającej Żołnierzy Niezłomnych, znajdującej się na murze kościelnym i tablicy poświęconej rozstrzelanej rodziny Konrada Bartoszewskiego ps. Wir, znajdującej się na ścianie budynku miejscowego banku. Organizatorem uroczystości był Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, na czele z Prezesem Zarządu Okręgu – Posłem na Sejm RP Sławomirem Zawiślakiem oraz Prezesem miejscowego Koła terenowego ŚZŻAK w Józefowie Andrzejem Wojtyło. Wojewodę Lubelskiego – Przemysława Czarnka reprezentował Kierownik Delegatury LUW w Zamościu Witold Marucha. W uroczystości uczestniczyli również poseł na Sejm RP Piotr Olszówka, Burmistrz Józefowa Roman Dziura, radni Rady Miejskiej w Józefowie, Dyrektorzy i Kierownicy instytucji oświatowych i kultury z terenu Gminy Józefów, Nadleśniczy Nadleśnictwa Józefów Stanisław Nawrocki, Prezes Zarządu Gminnego OSP RP w Józefowie Ryszard Bojarski wraz z pocztami sztandarowymi OSP, Andrzej Harkot – historyk, doktorant Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Prezesi innych związków kombatanckich w Józefowie.
W dniu 26 lutego 1943r. w Józefowie Niemcy dokonali publicznej egzekucji rodziny Konrada Bartoszewskiego ps. Wir: ojca Wacława, matki Janiny i siostry Wienisławy. Zbrodnia ta była ostrzeżeniem i zemstą za masowy udział partyzantów rejonu józefowskiego w wydarzeniach lutowych 43r. zwanych także Powstaniem Zamojskim. Bezpośrednią przyczyną egzekucji było rozbicie posterunku policji w Józefowie przez oddział Czesława Mużacza ps. Selim i uwolnienie aresztowanych wieczorem 25 lutego 43r.: Wira i jego zastępcy Hieronima Miąca ps. Korsarz. Wezwane z Zamościa posiłki niemieckie nie puściły płazem uwolnienia aresztowanych; o świcie 26 lutego zwartym kordonem otoczyły miasto i spędzili mieszkańców do budynku gminy, gdzie dokonano selekcji, oddzielając rodziny uznane za bandyckie od pozostałych, grożąc im rozstrzelaniem. „Ostatecznie na oczach zgromadzonych na rynku mieszkańców rozstrzelano „tylko” rodzinę „Wira” i wywieziono do obozu w Zamościu 50 zakładników. Wydarzenia te żywe są w społeczności józefowskiej do dnia dzisiejszego i towarzyszy im legenda, że Konrad Bartoszewski, nie chcąc dopuścić do przelewu krwi i śmierci innych mieszkańców, nie dał pozwolenia na zaatakowanie miasteczka.
Dnia 2 czerwca 2013 roku obok tablic upamiętniających poległych i pomordowanych mieszkańców Gminy Józefów w okresie II wojny światowej staraniem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej koło terenowe w Józefowie odsłonięto i poświęcono tablicę upamiętniającą Żołnierzy Armii Krajowej poległych z rąk UB i NKWD:
- Starszego szeregowego Krystiana HERCA pseudonim „Tarzan”,
- Plutonowego Stefana HORODELSKIEGO pseudonim „Es”,
- Szeregowego Franciszka LALA pseudonim „Słowik”,
- Plutonowego Ignacego PYTERA pseudonim „Murzyn”,
- Kaprala Stanisława SZKLARZA pseudonim „Zawisza”.
Społeczeństwo Józefowa przywróciło Im godność i pamięć.
Andrzej Wojtyło – Prezes ŚZŻAK koło terenowe w Józefowie
