75. rocznica zamordowania rodziny “Wira” – RELACJA

2018-02-28

Egzekucja Rodziny Komendanta Armii Krajowej w Józefowie Konrada Bartoszewskiego ps. Wir

Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”

IMG_241725 lutego 2018 r. w Józefowie odbyły się uroczystości poświęcone 75 rocznicy egzekucji rodziny miejscowego Komendanta Armii  Krajowej Konrada Bartoszewskiego ps. Wir; ojca Wacława, matki Janiny i siostry Wienisławy oraz poległych i pomordowanych Żołnierzy Wyklętych z terenu Gminy Józefów. W intencji ofiar dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego w Kościele Parafialnym pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Józefowie odprawiono została Mszy Św. Następnie zostały złożone wieńce i wiązanki kwiatów przy tablicy upamiętniającej Żołnierzy Niezłomnych, znajdującej się na murze kościelnym i tablicy poświęconej rozstrzelanej rodziny Konrada Bartoszewskiego ps. Wir, znajdującej się na ścianie budynku miejscowego banku. Organizatorem uroczystości był Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, na czele z Prezesem Zarządu Okręgu – Posłem na Sejm RP Sławomirem Zawiślakiem oraz Prezesem miejscowego Koła terenowego ŚZŻAK w Józefowie Andrzejem Wojtyło. Wojewodę Lubelskiego – Przemysława Czarnka reprezentował Kierownik Delegatury LUW w Zamościu Witold Marucha. W uroczystości uczestniczyli również poseł na Sejm RP Piotr Olszówka, Burmistrz Józefowa Roman Dziura, radni Rady Miejskiej w Józefowie, Dyrektorzy i Kierownicy instytucji oświatowych i kultury z terenu Gminy Józefów, Nadleśniczy Nadleśnictwa Józefów Stanisław Nawrocki, Prezes Zarządu Gminnego OSP RP w Józefowie Ryszard Bojarski wraz z pocztami sztandarowymi OSP, Andrzej Harkot – historyk, doktorant Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Prezesi innych związków kombatanckich w Józefowie.

W dniu 26 lutego 1943r. w Józefowie Niemcy dokonali publicznej egzekucji rodziny Konrada Bartoszewskiego ps. Wir: ojca Wacława, matki Janiny i siostry Wienisławy. Zbrodnia ta była ostrzeżeniem i zemstą za masowy udział partyzantów rejonu józefowskiego w wydarzeniach lutowych 43r. zwanych także Powstaniem Zamojskim. Bezpośrednią przyczyną egzekucji było rozbicie posterunku policji w Józefowie przez oddział Czesława Mużacza ps. Selim i uwolnienie aresztowanych wieczorem 25 lutego 43r.: Wira i jego zastępcy Hieronima Miąca ps. Korsarz. Wezwane z Zamościa posiłki niemieckie nie puściły płazem uwolnienia aresztowanych; o świcie 26 lutego zwartym kordonem otoczyły miasto i spędzili mieszkańców do budynku gminy, gdzie dokonano selekcji, oddzielając rodziny uznane za bandyckie od pozostałych, grożąc im rozstrzelaniem. „Ostatecznie na oczach zgromadzonych na rynku mieszkańców rozstrzelano „tylko” rodzinę „Wira” i wywieziono do obozu w Zamościu 50 zakładników. Wydarzenia te żywe są w społeczności józefowskiej do dnia dzisiejszego i towarzyszy im legenda, że Konrad Bartoszewski, nie chcąc dopuścić do przelewu krwi i śmierci innych mieszkańców, nie dał pozwolenia na zaatakowanie miasteczka.

Dnia 2 czerwca 2013 roku obok tablic upamiętniających poległych i pomordowanych mieszkańców Gminy Józefów w okresie II wojny światowej staraniem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej koło terenowe w Józefowie odsłonięto i poświęcono tablicę upamiętniającą Żołnierzy Armii Krajowej poległych z rąk UB i NKWD:

  1. Starszego szeregowego Krystiana HERCA pseudonim „Tarzan”,
  2. Plutonowego Stefana HORODELSKIEGO pseudonim  „Es”,
  3. Szeregowego Franciszka LALA pseudonim  „Słowik”,    
  4. Plutonowego  Ignacego PYTERA pseudonim „Murzyn”,
  5. Kaprala Stanisława SZKLARZA pseudonim  „Zawisza”.

Społeczeństwo Józefowa przywróciło Im godność i pamięć.

Andrzej Wojtyło – Prezes ŚZŻAK koło terenowe w Józefowie