Koło Grabowiec
Pierwsze deklaracje wpłynęły z datą 10.10.1989 r., ostatnie – 26.01.1998 r.
22.05.1990 r. Okręgowa Komisja Weryfikacyjna przyjęła 97 członków zwyczajnych.
Zarząd (pierwszy):
• prezes – Bolesław Janiuk
• wiceprezes – Adolf Krzyszczuk
• skarbnik – Mieczysław Zawalski
• sekretarz – Bolesław Kanikuła
• członek – Bolesław Kalisz.
Do 1998 r. były 123 osoby i 33 członków podopiecznych.
Zarząd (obecny):
• prezes – Jan Lisiuk
• delegaci – Grzegorz Krauze, Krystyna Strojko
• sekretarz – Edward Kanikuła.
22.10.1989 r. – powstało Koło Rejonowe ŚZŻAK w Grabowcu. Pierwsze związkowe zebranie poprowadził Bogusław Pasieczny, uczestniczyło w nim 47 osób. Zarząd otrzymał lokal do prowadzenia swojej działalności w jednym z pomieszczeń Urzędu Gminy. W latach 90. większość żołnierzy AK wycofała się ze ZBoWID-u i zadeklarowała przynależność do ŚZŻAK Koła
Rejonowego w Grabowcu. Dnia 22 kwietnia 1990 r. w Zamościu odbyło się posiedzenie Komisji Weryfikacyjnej Zarządu Okręgu AK. Koło Rejonowe z Grabowca reprezentowali: Bolesław Janiuk, Bogusław Pasieczny i Adolf Kryszczuk, zaś komisję okręgu – Bronisław Mielniczuk, Czesław Gruca, Jan Madejewski, Wacław Strużczuk, Stanisław Niemczuk, Bolesław Tałaj.
Komisja, w skład której wchodziły wymienione wyżej osoby), po rozpatrzeniu wszystkich wniosków postanowiła przyjąć do Związku 97 osób z Grabowca i okolic (natomiast odrzucono 13 wniosków).
26.07.1992 r. odbyła się na placu szkolnym uroczystość poświęcenia i przekazania sztandaru Kołu Rejonowemu AK. Projekt wykonania sztandaru omówiono wcześniej z prezesem Okręgu Zamość – pułkownikiem Bolesławem Sobieszczańskim. Wykonawcą sztandaru był zakład hafciarski Kazimiery Wolińskiej (mieszczący się w Lublinie przy ul. Hutniczej 20). W uroczystości wzięły udział władze okręgu, kompania honorowa WP, księża oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy gminy Grabowiec. Mszę świętą odprawił ks. dziekan Franciszek Nucia, a homilię wygłosił ks. prałat Andrzej Jabłoński – były żołnierz AK, elew partyzanckiej szkoły podoficerskiej w Ornatowicach. Po poświęceniu sztandaru przysięgę wierności Bogu i Ojczyźnie złożyli członkowie AK: Bolesław Kanikuła, Ludwik Buczak i Mieczysław Zawalski.
6.11.2002 r. – sztandar Koła Rejonowego w Grabowcu wpisano do rejestru sztandarów związkowych AK pod numerem Sz/Zw/155/2002 w Zarządzie Głównym w Warszawie.
Zarząd (1994–1996):
• prezes – Bolesław Janiuk
• wiceprezes – Romuald Nowicki
• sekretarz – Bolesław Kanikuła
• skarbnik – Mieczysław Zawalski.
Zarząd (10.05.1996 – 28.01.1999 r.):
• prezes – Mieczysław Zawalski
• wiceprezes – Władysław Chilewicz
• sekretarz – Bolesław Kanikuła
• skarbnik – Ludwik Buczak.
Komisja rewizyjna:
• przewodniczący – Mieczysław Podkański
• członkowie komisji: Roman Kaziczak, Kazimierz Buczak, Antoni Jabłoński.
Zarząd (28.01.1999 – 5.05.2003 r.):
• prezes – Mieczysław Zawalski
• I wiceprezes – Władysław Chilewicz
• II wiceprezes – Romuald Nowicki
• sekretarz – Bolesław Kanikuła
• skarbnik – Ludwik Buczak.
Zarząd (10.05.2003 – 20.01.2010 r.):
• prezes – Władysław Chilewicz
• wiceprezes – Jan Lisiuk
• sekretarz – Waldemar Greniuk
• skarbnik – Andrzej Lisiuk.
Zarząd (od 24 stycznia 2010 r.):
• prezes – Jan Lisiuk
• wiceprezes – Grzegorz Krauze
• sekretarz – Edward Kanikuła
• skarbnik – Andrzej Lisiuk.
Koło Rejonowe ŚZŻAK w Grabowcu na dzień 20 sierpnia 2015 r. liczyło 27 członków, w tym: sześcioro członków zwyczajnych, pięcioro członków zwyczajnych bez uprawnień, jedenaścioro członków nadzwyczajnych, pięcioro członków podopiecznych. Obecnie biuro Zarządu Koła Rejonowego AK mieści się w jednym z pomieszczeń Urzędu Gminy w Grabowcu i jest otwarte w każdy poniedziałek w godz. 8.00–11.00. W styczniu każdego roku, oprócz tradycyjnego „wspólnego opłatka”, odbywa się zebranie sprawozdawcze z działalności koła, na które zapraszane są władze z Okręgu Zamość. Miejsca pamięci narodowej w Gminie Grabowiec:
–– pomnik ku czci pomordowanych żołnierzy polskich przez Armię Czerwoną w dniach 24–25 września 1939 r. w Grabowiec Górze
–– cmentarz parafialny, gdzie spoczywają żołnierze polegli w trakcie II wojny światowej
–– pomnik przy rynku w Grabowcu upamiętniający pacyfikację 12 czerwca 1944 r.
–– tablica pamiątkowa przy kościele poświęcona rocznicy wysiedlenia Grabowca i okolic 19 lutego 1943 r. (tablicę poświęcono 17 lutego 2013 r.).
16.10.1989 r. – w miejscowości Grabowiec Górze odsłonięto i poświęcono pomnik żołnierzy Września 1939 r. pomordowanych przez Armię Czerwoną. Na uroczystość przybyły, wraz z członkami Stowarzyszenia Żołnierzy AK z Warszawy byłych powiatów hrubieszowskiego i zamojskiego, poczty sztandarowe batalionów „Zośka”, „Parasol”, Szkoły Podchorążych z Warszawy, a także 9 pp z Zamościa, 34 pp z Białej Podlaskiej, 35 pp z Radzynia Podlaskiego oraz 77 pp Zgrupowania Północnej Ziemi Nowogródzkiej „Krysiacy”. Miejscowe sztandary reprezentowały NSZZ RI Solidarność oraz organizacje ZBoWID z Grabowca, Uchań, Komarowa, Skierbieszowa,a także IX Szczep Harcerzy grabowieckiego Liceum Ogólnokształcącego. Po odśpiewaniu Bogurodzicy przez chór męski „Harfa” przewodniczący Gminnej Rady Narodowej Jan Załoga powitał przybyłych gości oraz mieszkańców gminy. Wacław Jaroszyński przypomniał tragiczne wydarzenia z września 1939 r. oraz Stanisława Kotowodę, Piotra Kozłowskiego i Jana Otrockiego – miejscowych uczestników walk 1939 r., których udekorowano Krzyżem Kampanii Wrześniowej. Podczas Mszy św. odsłonięcia pomnika dokonały dwie najbliższe pomordowanym osoby: dr Krystyna Glinka i prof. Jan Gozdawa Gołębiowski. Liczne wieńce i wiązanki pokryły płytę przed pomnikiem, na którym widnieje napis: „Bo tracąc pamięć – narody tracą życie”. Na część artystyczną złożyły się pieśni patriotyczne i wojskowe oraz recytacje aktorów warszawskich: Andrzeja Szczepkowskiego, Kaliny Jędrusik i Anny Nehrebeckiej.
22.09.2002 r. – w hołdzie bohaterom Rzeczpospolitej Grabowieckiej, uroczyście odsłonięto i poświęcono pomnik żołnierzy AK wysiedlonych i pomordowanych w obozach koncentracyjnych oraz ofiar pacyfikacji Grabowca i okolic w latach 1939–1945. Uroczystości tej przewodniczył, dokonując poświęcenia, ks. kan. Jan Maciocha z Płoskiego. Część artystyczną zaprezentowała młodzież z Zespołu Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Grabowcu pod kierunkiem nauczyciela muzyki – Edwarda Kanikuły.
Poczet sztandarowy Koła Rejonowego Grabowiec bierze udział we wszystkich uroczystościach patriotyczno-religijnych organizowanych w naszej Gminie, a ponadto wyjeżdża do Skierbieszowa, Uchań, Ostrówka i Osuch na uroczystości o podobnym charakterze. Zarząd koła organizując uroczystości, współpracuje z kościołem, Urzędem Gminy Grabowiec, GOK-iem oraz miejscowymi organizacjami: Związkiem Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych oraz Związkiem Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych.